सुबास हुमागाईं, काठमाडौं

खेलाडीको करिअरमा कुनैपनि समय चोटपटक लाग्नसक्छ । कहिले खेलाडीको आफ्नै गल्ति त कहिले विपक्षी खेलाडीको गल्तीका कारण चोट लाग्ने गर्दछ । चोटले खेलाडीको करिअरमा निकै ठूलो असर पुर्याउँछ । तर, चोट लागेको अवस्थामा उचित कदम चाल्ने हो भने मैदानमा सुखद पुनरागमन गर्न कठिन भने हुँदैन । नेपालको अवस्थामा ‘स्पोर्ट्स मेडिसिन’ को अवस्था केहि कमजोर नै छ । त्यसैले पनि ठूलो चोट लागेपछि कमै खेलाडीले राम्रो पुनरागमन गरेका छन् ।

नेपाली फुटबलमा सुरज भुषाल नयाँ नाम होइनन् । सन् २०१३ देखि ५ वर्ष नेपाली राष्ट्रिय फुटबल टोलीको फिजियो रहेका भुषालले लामो समय रुस्लान थ्री स्टार क्लबको फिजियोको रुपमा पनि काम गरे । अर्थोपेडिक्स र स्पोर्ट्स फिजियोथेरापीमै स्न्ताकोत्तर गरेका भुषालले पछिल्लो समय फुटबलबाट प्रत्यक्ष रुपमा विश्राम लिएर आफ्नै संस्था खोलेका छन् । नेपालमा पुनर्स्थापना (रिह्याब) का लागि उचित संस्थाको कमी देखेपछि उनले आफ्ना सहपाठीहरुसँग सहकार्य गर्दै ‘अर्थोप्लास्ट रिह्याबलिटेसन सेन्टर’ नामक संस्था संचालन गरिरहका छन् ।

नेपालले एएफसी सोलिडारिटी कप जित्दा होस् या थ्री स्टारले एएफसी कपमा सहभागिता जनाउँदा होस्, सुरज टोलीका सदस्य थिए । नेपालले त्यसबीचमा खेलेका साफ च्याम्पियनसिपमा पनि सुरज टोलीमा थिए । उनले एएफसी र फिफाको सेमिनारमा सहभागिता जनाएर पनि विश्व फुटबलमा स्पोर्ट्स मेडिसिनको स्थितिबारे राम्रोसँग नियालेका छन् । नेपाली फुटबललाई नजिकबाट नियालेका उनले वर्तमान अवस्थामा स्पोर्ट्स मेडिसिनबारे खेलाडी, प्रशिक्षक र अफिसियलहरुलाई कमै जानकारी रहेको बताउँछन् ।

‘ स्पोर्ट्स मेडिसिनले कस्तो किसिमको प्रत्यक्ष र अप्रत्यक्ष फाइदा पुर्याउँछ भन्ने नेपाली फुटबलमा निकै कमलाई जानकारी छ । नेपालमा स्पोर्ट्स मेडिसिनको लागि संस्थाको पनि कमी छ । राखेपमा एउटा स्पोर्ट्स मेडिसिन सेन्टर छ तर त्यसले उपयुक्त सामाग्रीको कमीका कारण खासै राम्रो सुविधा दिन सकिरहेको छैन ,’ उनले भने ।

खेलाडीहरुमा चेतनाको कमीका कारण पनि चोट लागेपछि ठिक हुन लामो समय लाग्ने र धेरै अवस्थामा चोट बल्झिने भुषालको बुझाइ छ । ‘ नेपालमा धेरै फुटबल खेलाडीलाई घुँडा र एन्कलको समस्या देखिन्छ । धेरैजसो समस्या उचित वार्म अप र कुल डाउनको कमीले गर्दा हो । खेल नहुँदाको समयमा पनि खेलाडीले आफूलाई नियमित तयार राख्नुपर्छ । यसबाहेक चोट लागेपछि हुने रिह्याबमा उचित ध्यान नपुग्दा खेलाडीहरुलाई असर परको छ,’ उनले थपे । भुषालले खेलमा रेफ्रीको निर्णयले पनि खेलाडीको चोटमा केहि हदसम्म असर गर्ने बताए ।

भुषालका अनुसार चोट लागेपछि मैदानमा फर्कनुअघि बिचमा खेलाडीले आफ्नो रिह्याबमा कति समय बिताएको छ, त्यसले ठूलो भूमिका खेल्छ । ‘सर्जरी गरेको दिनदेखि नै रिह्याब सुरु हुन्छ । खेलाडीलाई मैदान फर्कंदा बलियो बनाउने नै रिह्याब हो । विभिन्न चरणका रिह्याबपछि मात्र खेलाडी मैदान फर्कन तयार रहेको थाहा पाउन सकिन्छ । नेपालमा उचित सामग्रीको कमीका कारण उचित रिह्याबका लागि केहि लामो समय लाग्छ तर मैदान फर्केपछि चोट बल्झने समस्या भने हुँदैन,’ उनले प्रष्ट पारे ।

भुषालको टोलीले अर्थोप्लास्ट रिह्याब सेन्टरले सेवा संचालन सुरु गरेको चार महिनामै केहि नाम चलेका खेलाडीको रिह्याबलाई नजिकबाट हेरिरहेको छ । राष्ट्रिय टोलीका रविन श्रेष्ठ, ए डिभिजन लिगका कर्ण लिम्बू, राजेश परियार, समिर विष्ट लगायत प्रशिक्षक नविन महर्जन रिह्याबका लागि यहाँ आइरहेका छन् । फिजियो भुषालले आफ्नो फुटबलप्रतिको मायाका कारण खेलाडीहरुलाई केहि फाइदा पुगोस भन्ने हेतुले संस्था खोलेको बताए । व्यावसयिक रुपमा भन्दा पनि खेलमा चोटले बाधा नपुगोस भन्ने आफ्नो मूल नारा रहेको उनले जानकारी दिए ।

खेल र खेलाडीलाई लक्षित गरेर खोलिएको संस्था नेपालमा खासै नदेखेको कारण आफूले यस कदम चालेको भुषालले बताए । ‘खेल र खेलाडीलाई लक्षित गरेर त्यहि अनुसार सामाग्री भएको संस्था नेपालमा छैन । केहि स्पोर्ट्स फिजियो त कार्यरत हुनुहुन्छ तर खेलाडीलाई लक्षित गरिएको संस्था भने हाम्रो पहिलो हो । हामीले खेलाडीहरुको लागि विशेष छुटको व्यवस्था पनि गरेका छौं,’ उनले भने ।

भुषालले खेलाडीहरु राष्ट्रको लागि खेल्ने र खेल जीवनमा कुनै किसिमका समस्या नआवोस भन्ने चाहन्छन् । आफ्नो ५ वर्षको स्थलगत अध्ययनबाट देखेका समस्यालाई उनले आफ्नै संस्थामार्फत केहि हदसम्म न्यूनीकरण गर्ने प्रयास गरेका छन् । कुनैपनि क्षेत्रका खेलाडीलाई उचित रिह्याबका लागि उनले आफ्नो संस्थामा स्वागत गर्ने बताउँछन् ।