प्रकाश तिमल्सिना, काठमाडौं

विराज महर्जन नेपाली फुटबल इतिहासकै सर्वाधिक सफल कप्तान हुन् । विराजले टोलीको नेतृत्व सम्हाल्दा नेपालले सन् २०१६ मा नै ३ उपाधि जितेको थियो । नेपाली मितिअनुसार २०७२ को माघमा बंगलादेशमा बंगबन्धु गोल्ड कप उपाधि उचालेका विराजले त्यसलगत्तै अर्को महिना भारतमा भएको १२ औं दक्षिण एसियाली खेलकुद (साग) मा स्वर्ण पदक जितेका थिए ।

२०७३ कात्तिकको अन्तिम दिन नेपालले एएफसी सोलिडारिटी कप फुटबल प्रतियोगिताको उपाधि जित्यो । एसियाली फुटबल महासंघ (एएफसी) को आधिकारिक प्रतियोगिता नेपालले जितेको त्यो पहिलो थियो । त्यो टुरको कप्तान अनिल गुरुङ रहेपनि पहिलो रोजाइमा नपरेका कारण सबै खेलमा विराजले नै कप्तानी सम्हालेका थिए ।

समय क्रमसँगै व्यक्तिका भूमिका फेरिन्छन् । विराजको पनि फेरियो । राष्ट्रिय टोलीमा दशक लामो यात्रा गरेका विराज यसपटक भने अकस्मात कप्तानबाट दर्शकका रुपमा सिमित भए । विश्वकप छनोट अन्तर्गत नेपालले कुवेतविरुद्ध उसकै मैदानमा खेलिरहँदा, विराज आम नागरिकझैं आफ्नो मोबाइलको स्क्रिनमा दर्शक बने ।

नेपालले अपेक्षा गरेभन्दा फरक ७–० को लज्जास्पद हार बेहोर्नुपर्यो । व्यक्तिगत रुपमा विराजले त्यो हारको जिम्मेवारी लिनु त परेन, तर लामो समय टोलीको हिस्सा रहेका उनलाई त्यो हारले दुःखी पक्कै बनायो । आफु भएको भए टोलीमा यसरी सहयोग गर्थे होला भन्ने मनमा लागिरहेको उनी सुनाउँछन् ।

उनले त्यो खेलका दौरान महसुस पनि गरे, खेल्न भन्दा हेर्न निकै कठिन हुने रहेछ । ‘जब देखि म राष्ट्रिय टोलीमा परे । नेपालले खेल्ने औपचारिक प्रतियोगितामा पहिलो पटक म टोलीबाहिर रहे,’ उनले सुनाए,‘ पछिल्लो केहि वर्ष प्लेइङमै नभएर पनि टोलीसँगै हुन्थे । यसपटक घरमा बसेर हेर्नुपर्यो । निकै गाह्रो हुने रहेछ । खेल्दा पुरा खेलमा ध्यान हुन्छ । समय गएको पत्तै हुन्न । तर, हेर्दा समय निकै लामो लाग्ने रहेछ । ’

राष्ट्रिय टोली आफ्नो लागि आदत बनिसकेको र त्योबाट अलग भएर बस्नु पर्दा निकै खिन्न महसुस गरेको विराजले सुनाए । ‘ हरेक खेलाडीको जीवनमा उतार चढाव आउँछ । सबै खेलाडीको जीवनमा यसको सामना गर्नुपर्छ आउँछ । मैले त्यो पनि राम्ररी बुझेको छु । तर, मनै त हो । कहाँ मान्दो रहेछ र, उनले भने,‘ टोली विश्वकपका लागि उड्न लाग्दा आफू एक्लो भएको महसुस गरें । सबै सकिएको जस्तो हुँदो रहेछ । मैले पहिलो पटक यस्तो महसुस गरे ।’

एउटा खेलाडी भन्दा फुटबल टोली ठूलो र फुटबल टोली भन्दा देश ठूलो भन्ने उनलाई राम्रो हेक्का छ । कुवेतसँगको अनपेक्षित हारबाट पाठ लिएर मंगलबार चाइनिज ताइपेविरुद्धको खेलका लागि टोलीलाई केन्द्रित हुन उनले सुझाव दिए । ‘खेलमा हार जित त हुन्छ । खाली हामीले अपेक्षाभन्दा बढी गोलको अन्तरमा हार्यौं,’ उनले थपे,‘ अब त्यसलाई बिर्सनु पर्छ । गल्ति सच्चाउनुपर्छ अघि बढ्नु पर्छ । हामी कमब्याक गर्न सक्ने क्षमता भएको टोली हौं । त्यसैले आत्तिने होइन सामना गर्ने हो ।’

विराजले ८ वर्षअघि जोर्डनसँग अवे मैदानमा ९-० को हार बेहोरेपछि घरेलु मैदानमा १-१ को बराबरी गरेको खेललाई सम्झंदै भने, ‘ हामीले यसअघि विश्वकप छनोटमै जोर्डनसँग फराकिलो हार बेहोरेपनि लगत्तै खेलमा नतिजा सुधारेको उदाहरण छ । आशा छ की ताइपेइमा राम्रो नतिजा हासिल हुनेछ ।’

कुवेतविरुद्ध चाडैं गोल खाएका कारण पनि टोलीमाथि दबाब परेको उनको बुझाई छ । ‘त्यस्तो अवस्थामा टोलीले अलि कम्युनिकेट गरेर खेल्नु पर्ने थियो । सायद गर्नु भयो पनि होला,’ उनले अनुमान गरे,‘ गोल खाएपछि हामी सम्हालिन सकेनौं । दबाब कम गराउन पनि सकेनौं । त्यसैले हाम्रो विपक्षमा स्कोर पनि भयो । त्यो मार्जिनमा हार्नुपर्ने टोली हामी होइन ।’

उनले राष्ट्रिय टोलीमा फर्कनका पुरा कोशिस गर्ने उल्लेख गर्दै उनले भने,‘ मैले फर्कनका लागि मेहनत गर्नुपर्छ । नयाँ भाईहरुसँग प्रतिस्पर्धा गर्नुपर्छ । म त्यसका लागि तयार छु । आफूलाई प्रमाणित गरेर मात्र फर्कन पाइन्छ भन्ने मैले बुझेको छु ।’

विराजले सन्यासको मनस्थिति आफुले पनि बनाइसकेको तर त्यसका लागि टोलीबाट एउटा अपेक्षा राखेको खुलेर सुनाए । ‘हरेक खेलाडीले सुखद विदाईको अपेक्षा गर्छ । मैल पनि त्यसै विदाईको आशा गरेको छु,’ नेपालका लागि सर्वाधिक अन्तर्राष्ट्रिय खेल खेलका उनले अपेक्षा गरे,‘ प्लेइङ मै नपरेपनि घरेलु मैदानमा केहि समय खेलेरै टिममा रहेर विदा हुने मन छ । मैले आफ्नो इच्छा एन्फा नेतृत्वलाई पनि भनेको छु ।’

क्लब फुटबलमा अझै केहि वर्ष सक्रिय रहने योजना बनाएका विराज भन्छन्, ‘ दुई दशकदेखि फुटबलमा आबद्ध छु । शरीरले साथ दिएसम्म खेल्छु । त्यसपछि सायद प्रशिक्षणमा आबद्ध हुन्छु । कुनै न कुनै रुपमा फुटबलमा हुन्छ । फुटबल बाहेकको विकल्प कम्तिमा अहिलेलाई मैले सोचेको छैन ।’

विराजसँगको पूर्ण अन्तर्वार्ता :