काठमाडौं (हाम्रो खेलकुद) – फिजियोथेरापी रिह्याबिलिटेसन सेन्टर संघ नेपालको आयोजनामा खेलकुदमा लाग्ने चोटपटकबारे डाक्टर र फिजियोथेरापिस्टहरुको सहभागितामा एक दिने कार्यशाला सम्पन्न भएको छ ।

देशभरका ३ दर्जन फिजियो र डाक्टर सहभागी कार्यशाला नेपालमै पहिलो पटक आयोजना भएको हो । ‘एसिएल पछिका खेलकुद चोटपटक : जुन दिमागलाई थाहा छैन र आँखाले देखिदैन’ भन्ने नाराका साथ आयोजित कार्यशालामा ६ प्रस्तुति दिइएको थियो ।

डाक्टर नागमणि सिंहले काँधको समस्याका बारेमा उपस्थित ३ दर्जन फिजियोसँग अनुभव साटेका थिए । उनले नेपालमा काँधको समस्या लिएर आउने विरामीलाई गरिने उपचार र त्यसपछि फिजियोथेरापीको पद्दतिबारे विस्तृतमा प्रकाश पारेका थिए । अमेरिका र अष्ट्रेलियामा लामो समय अनुभव बोकेका सिंह पछिल्लो समय बिएण्डबि अस्पतालको एकेबी सेन्टरमा कार्यरत छन् । उनले नेपालबाहिर पर्याप्त अवसर रहेपनि नेपालमा केही गर्ने लक्ष्यसहित स्वदेशमै सेवा गर्न लागिपरेको बताएका थिए ।

डाक्टर सिंहले बिरामीको उपचार गर्न डाक्टर र फिजियोले एक अर्कासंग समन्वय गरेर अघि बढ्नुपर्नेमा पनि जोड दिए । उनले शल्यक्रियापछि फिजियोले कुनै समस्या आए डाक्टरसँग सल्लाह गर्दा समस्या बल्झने सम्भावना कम हुनेमा पनि जोड दिए ।

फिजियोथेरापिस्ट राजेश सिंहले एन्टेरियर क्रुसीएट लिगामेन्ट (एसीएल) चोटको विभिन्न अवस्थामा कसरी रिह्याब अघि बढाउने चर्चा गरे । फिजियो क्षेत्रमा २ दशक लामो अनुभव बोकेका सिंहले ग्राण्डी अस्पतालमा सेवा दिँदै आएका छन् । उनले उदाहरणको रुपमा क्रिकेटर खुसी डंगोलको चोटको अवस्था र उनको रिह्याबको क्रममा आएको समस्याबारे पनि छलफल गरेका थिए । अन्य उदाहरणमा डाक्टर सिंहले पनि विशेष समस्या आएको अवस्थामा त्यसलाई हल गर्ने विधिबारे प्रकाश पारे ।

तेस्रो सत्रमा फिजियो निजन बज्राचार्यले स्कापुलर डाइस्किनेसिसको बारेमा चर्चा गरेका थिए । बि एण्ड बि अस्पतालको एकेबी सेन्टरमै कार्यरत उनले काँधको स्कापुला क्षेत्रमा हुने ६ मांशपेशीले चोटमा हुने असरबारे सहभागीसँग छलफल गरे । उनले काँधमा हुने समस्यालाई कसरी रिह्याब गर्ने भन्नेमा विस्तृत विश्लेषण गरेका थिए ।

फिजियोथेरापिस्ट उज्ज्वल डोटेलले उच्च स्तरका खेलाडीको रिह्याब व्यवस्थापनबारे आफ्नो अनुभव साटेका थिए । नेपालको राष्ट्रिय भलिबल टोलीको फिजियो समेत रहेका उनले अन्य विभिन्न खेलको राष्ट्रिय खेलाडीको पनि रिह्याब गरेका छन् । अर्थोप्लास्ट रिह्याब सेन्टर र प्यासिफिक मल्टीस्पेसीएलिटि सेन्टरमा फिजियो इन्चार्ज रहेका उनले खेलको क्रममा र चोटपछि रिह्याबमा खेलाडीको रिह्याब गर्ने पद्दति सामान्य बिमारीभन्दा फरक हुने पक्षमा चर्चा गरे ।

डोटेलले यसक्रममा हरेक समय खेलाडीको करिअरलाई ध्यानमा राखेर रिह्याब गर्नुपर्नेमा जोड दिए । उनले खेलाडीको मानसिक स्थितिलाई ध्यानमा राख्ने तर शारीरिक रुपमा कति तयार छ भन्नेमा पनि उत्तिकै जोड दिनुपर्ने बताए । खेलाडीलाई रिह्याबपछि मैदानमा प्रवेश गराउँदा टिमको प्रशिक्षण टोलीसँग नजिकबाट समन्वय गर्न अत्यावश्यक हुने पनि उनले बताए ।

भारतबाट आएका बायोमेकानिस्ट सिद्धार्थ हांसले पनि फिजियोले खेलकुदको चोटबाट रिह्याब गर्न बायोमेकानिक्सले खेल्ने भूमिकाबारे प्रष्ट पारे ।

एथ्लेटिक थेरापिस्ट विवेक विक्रान्त अधिकारीले घुँडाको चोटलाई कसरि रोकथाम गर्ने भन्ने विषयमा प्रस्तुति दिए । नाडाका सिइओ तथा संस्थापक अधिकारीसँग यसअघि राष्ट्रिय फुटबल टोलीमा पनि काम गरेको अनुभव छ । उनले आफूले खेलाडी र अन्य विमारीसँग काम गर्दाको अनुभव साट्दै फिजियोहरुसँग छलफल गरेका थिए ।

नेपाल फिजियोथेरापी संघ (नेप्टा) का अध्यक्ष समिद कातिला श्रेष्ठले पछिल्लो दशकमा फिजियोथेरापीको भूमिका निकै बढेको बताए । उनले यस कार्यक्रमले सम्पूर्ण फिजियोथेरापी समाजलाई नै टेवा पुग्ने विश्वास व्यक्त गरे ।

फिजियोथेरापी रिह्याबिलिटेसन सेन्टर संघ नेपाल (प्रान) का अध्यक्ष सुरज भुषालले नेपालमा पछिल्लो समय फिजियोथेरापी सेन्टर र फिजियोथेरापिस्टको विकास उत्साहजनक रहेको र अब खेलकुदमा काम गर्न जनशक्तिको अभाव नहुने औंल्याए ।

कार्यक्रममा राखेप उपाध्यक्ष ध्रुव आचार्य, बोर्ड सदस्य सुवर्ण श्रेष्ठ, बास्केटबल संघका अध्यक्ष भिमसिंह गुरूङलगायत उपस्थित थिए । उपाध्यक्ष आचार्यले राखेप खेलाडीको प्रदर्शनसँगै स्वास्थ्यप्रति पनि गम्भीर रहेको जनाउँदै नेपाली खेलकुदमा फिजियोको भूमिका आउने दिनमा अझ बढ्ने विश्वास दिलाए ।