धनगढी (हाम्रो खेलकुद)– तपाईहरु को को तेक्वान्दो खेल्न चाहानुहुन्छ ? कक्षा ८ मुनिका एक हुल विधार्थीका अघि सोमबार कीर्तिमानी तेक्वान्दो खेलाडी ओलम्पियन दीपक विष्टले प्रश्न गर्दा झण्डै आधा बढी विधार्थीको हात उठ्यो । धनगढी हसनपुरस्थित ब्राइट वे पब्लिक स्कुलमा तेक्वान्दो डोजाङका उद्घाटनमा पुगेका थिए दीपक ।

दक्षिण एसियाली खेलकुद(साग)मा आठौं देखि ११ औं सागसम्म लगातार चार स्वर्णपदक जित्दै कीर्तिमान रचेका दीपक साना विधार्थीहरुसँग आफ्नो सुरुवात सम्झेर नोस्टाल्जिक बने । ‘म पनि कञ्चनपुरमा जन्मेको । तेक्वान्दो खेल्न धनगढी आए,’ दीपकले एकै श्वासमा आफ्नो खेल जीवन सम्झिए, ‘तेक्वान्दो खेल्दाखेल्दै काठमाडौं गए । नेशनल गेम खेले, ओलम्पिक खेले, साग खेले, एसियन गेम्स खेले र आज दीपक विष्ट बनेर तपाईहरुको अगाडि आएको छु ।’

दीपकले सागमा लगातार चार स्वर्ण जितेर मात्र सनसनी मच्चाएका होइनन्, एसियाडमा दुई पटक कास्य पदक जिते । उनले विश्व खेलकुदको महाकुम्भ ओलम्पिकमा पनि सहभागिता जनाए । त्यो पनि छनोट चरण पार गरेर । उनी अघि ओलम्पिकमा छनोट चरण पार गर्ने एक मात्र खेलाडी संगिना वैद्य हुन् । एसियन च्याम्पियन तथा सागमा दुई स्वर्ण पदक जितेकी संगिना पनि तेक्वान्दो खेलाडी हुन् । सन् २००८ को बेइजिङ ओलम्पिकमा दीपकले नेपालको प्रतिनिधत्व गरेका थिए ।

दीपकले विधार्थीलाई अर्को प्रश्न सोधिहाले कसका लागि जिते?

विधार्थीले एकै स्वरमा भने, ‘देशका लागि’ । ‘त्यसपछि सुदूरपश्चिम, आफ्नो ठाउँ, आफ्नो स्कुलका लागि जिते’ दीपक जन्मथलोप्रति कृतज्ञ देखिए । खेलाडी हुँदै प्रशिक्षक बनिसकेका दीपक एक समय नेपाल तेक्वान्दो संघका केन्द्रीय सचिव समेत थिए । पछि राष्ट्रिय प्रशिक्षकहरु खेल संघमा बस्न नपाउने नियमपछि उनले खेल प्रशासन छोड्नुपर्यो । तरपनि तेक्वान्दोको विकासका लागि उनी पूर्व देखि पश्चिमसम्म निरन्तर सक्रिय भएर लागेका छन् ।

जन्मथलोमा तेक्वादो खेल विकासमा झनै उनको योगदान विशेष छ । काम विशेषले धनगढी आएका उनी सोमबार दिनभर तेक्वान्दोकै कार्यक्रममा व्यस्त रहे । बिहान सुदूरपश्चिम तेक्वान्दो संघका अध्यक्ष सुवास शाहीलगायत पदाधिकारीहरुसँग भेटघाट गर्दै यहाँको तेक्वान्दो विकासबारे घोत्लिएका विष्ट, दिउँसो तेक्वान्दो डोजाङको उद्घाटनमा पुगेका थिए ।

आधाबढी कलिला नानीबाबुहरुले तेक्वान्दो खेलाडी बन्ने भन्दै उनको प्रश्नमा हात उठाएपछि प्रफुल्लित भएका दीपकले आफू खेल्दाको समय स्मरण गरे । ‘सानो छँदा मलाई खेल्न मन लाग्थ्यो तर खेल्ने ठाउँ थिएन् । गुरु थिएन । हौसला दिने कोही थिएन । हामी भागीभागी चोरीचोरी खेल्छौं । एकघण्टा साइकल चढेर खेल्न आउँथ्यौं,’ उनले सम्झिए, ‘ आज स्कुलमा तेक्वान्दोको डोजाङ नै उद्घाटन भएको छ । तपाईहरुको आगनमा अवसर छ । अब मेरो इतिहासलाई ब्राइट वे तेक्वान्दो डोजाङको खेलाडीहरुले तोड्नुपर्छ ।’

दीपकले खेलले अनुशासन, समर्पण सिकाउने भएकाले सबैले खेलमा भाग लिनुपर्ने सुझाव दिए । तेक्वान्दोले आत्मसुरक्षा गर्न, आत्मविश्वास बढाउँन तथा स्वस्थ्य हुन सहयोग पुर्याउँने उनले बताए । इन्टरनेसनल स्कुल अवार्ड प्राप्त धनगढीको ब्राइटे स्कुलका प्रिन्सिपल कुवेरजित साउँदले विधार्थीहरुलाई स्वस्थ बनाउँनका लागि पनि खेलकुद आवश्यक रहेकाले विद्यालयमै डोजो स्थापना गरिएको बताए ।

‘स्वस्थका लागि खेलकुद, राष्ट्रका लागि खेलकुद भन्ने सरकारको नीति नै छ । पढाईका लागि खेलकुद अनिवार्य हो,’ साउँदले भने, ‘खेलकुदले बालबालिकाहरुको शरिरिक र मानसिक वृद्धिविकासमा सहयोग पुर्याउँछ । स्वस्थ मनस्थितिले मात्रै पढाईमा अब्बल बनिन्छ । पढाईलाई पनि सपोर्ट हुन्छ ।’