सन्जोग चाम्लिङ राई

आजको मितिबाट एक महिना अघि, वैशाख २६ गते धुलिखेलको रंगमञ्चमा एउटा यस्तो दृश्य थियो ।

जब सभा हलभित्र एन्फाको साधारण सभा चलिरहेको थियो, हलबाहिर भने पूर्व अध्यक्ष गणेश थापाको रौद्र रुप देखिएको थियो । त्यो समाचार पढे हेरे पछि पंक्तिकारको कानमा अनायासै गायक यश कुमारको एउटा गीत गुन्जिएको थियो ।

“वनको बाघले हैन तिमीलाई
मनको बाघले खायो ।
मनको बाघले खायो ।।”

दश वर्षे प्रतिबन्ध पूरा भएपछि गणेश थापाको सक्रियताको रफ्तार दिनानुदिन बढी रहेको छ । प्रतिबन्धको समयमा पनि उनी नेपथ्यबाट सक्रिय थिए नै, अहिले रंगमञ्चमा आफै उत्रिएका मात्र हुन् । उनको सक्रियता र उपस्थितिले एन्फामा पराकम्पन महसुस गराएको प्रमाण दुनियाँले धुलिखेलमा देख्यो । यो पराकम्पनको असरको नतिजा आगामी चुनावमा के कति हुने हो, पर्खनुको विकल्प छैन ।

एन्फाको नेतृत्व शैली जे छ, त्यो शैलीको वीजारोपण त थापा स्वयंले नै गरेका हुन् । थापा पछि जो जति आए , उनीहरुले त त्यो वीउ जोगाएका मात्र हुन् । थापाको छत्र छायाँमा हुर्किएकाहरुले उनको नेतृत्व शैली मात्र सिके, काम सिकेनन् । पूर्व अध्यक्ष थापाको कामहरु माथि छलफल गर्न सकिन्छ । कति ठीक थियो वा कति बेठीक भनेर विश्लेषण गर्न पनि जरुर सकिन्छ । थापालाई स्वीकार–अस्वीकार गर्नु व्यक्तिगत रोजाई हो, तर उनलाई नजरअन्दाज गर्न कदापि सकिँदैन ।

आखिर एउटा मान्छेसँग एन्फा किन डराउँछ ? प्रश्नहरुदेखि एन्फा किन भाग्छ ? यस्तो छक्कलाग्दो प्रश्नमा एन्फाका प्रत्युत्तर भने झन् उदेकलाग्दो छ । जुन दिन एन्फाले अदालतको आदेशलाई आफैँ रेड कार्ड देखायो, त्यो क्षण पंक्तिकारको मनमा क्रमशः दुई गायकहरु रामकृष्ण ढकाल र प्रकाश सपुतको गीतहरु सम्झना आएको थियो ।

“ ओराली लागेको हरिणको चाल भो…… ”

“ बुझिन मैले , बुझाई देउ कसैले…… ”

एन्फामा पक्ष र प्रतिपक्ष छैन । त्यहाँ बहुमतधारी (गुट) र अल्पमतधारी (गुट) मात्र छ । कुन गुटको मान्छे कुन बेला कुन गुटमा पुग्छ भनेर स्वयं त्यो व्यक्ति (भोटधारी) लाई पनि थाहा हुँदैन । भोटधारीहरु आफ्नो स्वार्थको बल्छीमा भोटको चारो बाँधेर सँधै झिंगे दाउ थापिरहेका देखिन्छन् ।

झिंगे दाउधारीलाई तह लगाउने एन्फाको शैली खासगरी तीन सुत्रहरुमा टेक्ने गरेको देखिन्छ , चाहे वर्तमान नेतृत्व होस् या निवर्तमान । विरोध, असन्तुष्टि र असहमतिलाई विचार, कार्यक्रम र योजनाले नभई ती तीन सुत्रहरुको प्रयोगले निस्तेज पारिन्छ ।

पहिलो सुत्र–ललीपप दिने । ललीपप नखाएको खण्डमा, दोस्रो सुत्र–डोजर चलाउने । डोजरले पेल्न नसकेको अवस्थामा, तेस्रो सुत्र–आँखामा कालो पट्टी बाँध्ने । एन्फाले तेस्रो सुत्र गणेश थापामाथि धुलिखेलमा प्रयोग गर्यो ।

एन्फाले आँखामा कालो पट्टी बाँधेपछि उसले संसार नै अँध्यारो सम्झ्यो । अँध्यारोमा न लाज, न ग्लानि, न त डर नै । एन्फाले यही अन्तिम लाजमर्दो अस्त्र धुलिखेलको साधारण सभामा थापाविरुद्ध प्रहार गर्यो । थापाको उपस्थितिलाई निषेध गरेर एन्फाले आफ्नो विजय सम्झेको छ । विजयको त्यो मन्द मुस्कानसहित एन्फाले धुलिखेलमा आफ्नो अनुहारमा आफै धुलो लगाएर सातदोबाटो फर्की सकेको छ । कति सरमलाग्दो दृश्य बरै !

धुलिखेलको साधारण सभामा एन्फा नेतृत्वले आफ्नै प्रतिनिधिलाई निषेध मात्र नगरेर आफ्नै देशको अदालतको आदेशलाई पनि रद्दीको टोकरीमा फ्याँकेर जगतसामु निम्न स्तरको अर्को तमासाको प्रदर्शन गर्यो । अदालतको आदेशको एन्फामा कुनै अर्थ र सम्मान छैन भनेर उसले सन्देश पनि दिएको छ । क्या बात एन्फा क्या बात !

यस्तो तमासा चलिरहँदा एउटा गज्जबको दृश्य भने नेपाल प्रहरीको थियो । सुरक्षाको लागि उसको उपस्थिति थियो भन्ने कुरामा त शंका रहेन । तर खासमा उ त्यहाँ अदालती आदेशको कार्यान्वयन गराउन गएको थियो कि कार्यान्वयन नगराउन ? आफैं भ्रममा परियो हजुर ।

हालसालै एउटा कार्यक्रममा एन्फा अध्यक्ष पंकज विक्रम नेम्बाङले फिफाको कारवाही भोगिसकेका पूर्वपदाधिकारीलाई एन्फामा कुनै स्थान नरहेको अभिव्यक्ति दिएको पढ्न पाईयो । प्रष्ट के भईएन भने यो कुरा उनले एन्फाको विधान अन्तर्गत गरेको हुन् ?या व्यक्तिगत विचार राखेको हुन् ?

उक्त कार्यक्रममा नेम्बाङले एन्फाको विरोध गर्नेलाई नेपाली फुटबलमा ठाउँ नभएको भन्ने थप भनाई चाहिँ जगत हसाउनको लागि एउटा फन्नी पन्चलाइन मात्र हो । नेपाली फुटबलमा कोही कसैलाई ठाउँ दिने/नदिने अधिकार एन्फाको होइन ।

नेपाली फुटबल भनेको एउटा एन्फा मात्र होइन । विभिन्न अंशहरु मिलेर बनेको नेपाली फुटबलको एउटा अंश मात्र हो एन्फा पनि । नेपाली फुटबल एन्फाको पेवा हो भनेर एन्फा नेतृत्वलाई कदापि भ्रम नहोस् ।

एन्फाले चाहेको खण्डमा कोही कसैलाई एन्फामा भने रोक्न सक्छ । कहिले सजिलो गरी, कहिले तिकडमबाजी गरी । तर नेपालकै अदालतको आदेशलाई उपेक्षा गरी कोही कसैलाई एन्फामा प्रवेश गर्न नदिने अधिकार एन्फालाई छैन । अदालतको आदेशलाई सम्मान गर्नु नपर्ने भन्ने आफ्नै नीजि नजिर एन्फाले धुलिखेलमा बनाएर फर्केको छ ।

यता राखेप भने अदालतबाट चिठी/जानकारी नआएको भन्ने हलुका तर्क दिएर आफ्नै तालमा छ । राखेपले यो कुरा आफैँ बुझोस् कि अदालतको आदेश नमान्ने संस्थाले राखेपलाई कति मूल्य देला ? अदालतको आदेशलाई बेवास्ता गरिएको घटना सायद राखेपलाई झिना मसिना भइरहने सामान्य घटना लागेको होला ।

सामाजिक संजालमा नै सही, गणेश थापाको समर्थनमा आवाजहरु बढेको देखिन्छ । यसो हुनुमा थापाको कला, क्षमता भन्दा पनि एन्फाको कमजोरी र गल्तीहरुको अजंगको भारीले बढी काम गरेको देखिन्छ । हामी भन्दा गणेश थापा नै ठीक हुन् भन्ने भाष्य स्वयं एन्फाले आफ्नो काम गराइबाट देखिइरहेको छ । यस अर्थमा कर्मा छिरिङ शेर्पा र पंकज विक्रम नेम्बाङ लगायतहरु अझै पनि थापालाई नै अप्रत्यक्ष सहयोग गरीरहेका छन् ।

एउटा व्यक्तिलाई रोक्नु सामान्य कुरा हो । प्रतिनिधिलाई साधारण सभामा गेट प्रवेशबाटै रोक्नु पनि अहिलेलाई सामान्य नै मानौं। तर अदातलको आदेशलाई बेवास्ता गर्नु सामान्य कुरा हुँदै होइन । एउटा परिपक्व संस्थामा अदालतको आदेशको अवहेलना कल्पना गर्न सम्म पनि सकिँदैन । एन्फाको सुशासनको बारेमा कसले , कहिले र कति घाँटी फुलाएको थियो भनेर स्वयं व्यक्तिले आफैँ सम्झेको उत्तम हुनेछ ।

अन्तमा, गणेश थापालाई स्थायीरुपमा एन्फामा रोक्न वर्तमान नेतृत्वलाई एउटा छुच्चो सुझाव छ । बहुमत छँदैछ , विधान संशोधन गर्नुस्: “ फिफाले प्रतिबन्ध लगाएको व्यक्ति नेपाली फुटबलमा स्थायीरुपमा प्रतिबन्ध हुनेछ । ”

न रहन्छ बाँस , न रहन्छ बाँसुरी । बात खतम ।

यस्तै यस्तै ।