भूपेन्द्र जिसी, सुनसरी

घरेलु संरचना र प्रतियोगिताले त्यो देशको क्रिकेट स्तर थाहा हुन्छ । घरेलु प्रतियोगिता र उमेर समुहको प्रर्दशननै राष्ट्रिय टोलीको ढोका सम्म पुग्ने आधार हो ।

युवा होस् वा लय बाहिर रहेका खेलाडी सबैलाई पुनरागमन गर्ने राम्रो अवसर घरेलु प्रतियोगिता हो । नेपालमा मात्र होइन, विश्वभर यसरी नै चल्ने गर्दछ । नेपालले एकदिवसिय अन्तर्राष्ट्रिय (ओडीआई) मान्यता पाएको झण्डै दुई वर्ष पुग्न लागेको छ । दुई वर्ष पुग्न लाग्दा नेपालले ओडीआईको लाभ खासै उठाउन सकेको छैन ।

घरेलु क्रिकेटमा एकदिवसिय फर्म्याटको प्रतियोगिता कमै मात्रामा हुन्छ । तुलनात्मक रुपमा यस वर्ष नेपालले ट्वान्टी भन्दा एकदिवसीय निकै कम खेल्यो । पछिल्लो तीन वर्षयता नेपालमा एकदिवसिय प्रतियोगिताको रुपमा प्रधानमन्त्री राष्ट्रिय कप हुँदै आएको छ । मनमोहन मेमोरियल एकदिवसिय क्रिकेट प्रतियोगिता सुनसरीको इनरुवामा जारी छ । आगामी १० वर्षमा टेष्ट मान्यताको सपना देखेको नेपालका खेलाडीबाट ठूलो इनिङको कुरा छाडौं टोलीले पुरै ५० ओभर खेल्नै मुस्किल देखिन्छ ।

टि२० अन्तर्गत वर्षेनी तीन फ्रेन्चाइज लिगमा ६-६ टोलीले प्रतिस्पर्धा गर्दै आएका छन् । पीएम कपमा ७ प्रदेश र तीन विभागिय टोलीबीच दुई समुहमा विभाजन गर्दै प्रतिस्पर्धा हुने गर्दछ । एमएम कपमा भने तीन विभागिय, ७ प्रदेश र पाहुना टोली मलेसिया-११ र आयोजक इनरुवाले प्रतिस्पर्धा गर्दै आएका छन् ।

एमएम कप फाइनलसम्म आईपुग्दा विभागियसहित सबै टोलीले पुरै ओभर खेल्न निकै संघर्ष गर्नुपर्यो। प्रदेश टोलीलाई एकदिवसिय खेल्नु विशाल पहाड चढेजस्तो देखिन्छ । फाइनलसम्म आइपुग्दा समुह चरण र सेमिफाइनल गरि कुल १४ खेल भएका छन् । १४ खेलमा १ शतक र १३ अर्धशतक प्रहार भए । १३ अर्धशतक मध्य तीन वटा एकै खेलमा मलेसिया-११ ले गण्डकी प्रदेशविरुद्ध बनाएका थिए ।

प्रदेशका कुनै पनि टोलीले दुई सय रनको योगफल कटाउन सकेनन् । पुलिसले कर्णाली प्रदेशविरुद्ध प्रहार गरेको ३ सय ४६ रन नै जारी प्रतियोगिताको उच्च योगफल हो । मलेसिया-११ सुदूरपश्चिमविरुद्ध ४९ रनमा समेटियो । जुन प्रतियोगिताकै सर्वाधिक कम योगफल हो । १४ खेलमा मात्र ६ इनिङमा मात्रै २ सय रन कटेको छ । जसमा विभागिय टोली ५ र मलेसिया-११ को नाममा १ छ ।

विभागिय टोलीले पनि पुरै ५० ओभर खेल्न निकै संघर्ष गरिरहेका छन् । आर्मीले प्रस्तुत गरेको २ सय ८२ रनको लक्ष्य पछ्याएको एपिएफ ३९.३ ओभरमा अल आउट हुँदै १ सय ७३ रन मात्रै बनाउन सक्यो । आयोजक इनरुवाविरुद्ध आर्मी ४३.४ ओभरमा २ सय ४ रनमा अल आउट भयो। पुलिस प्रदेश २ विरुद्ध ४८.१ ओभरमा १ सय ८३ रनमा अल आउट भएको थियो ।

पहिलो खेलमै प्रदेश १ ले प्रस्तुत गरेको १ सय २१ रनको लक्ष्य पछ्याउने क्रममा ५ नम्बर प्रदेश १८ ओभरमा ५२ रनमा समेटियो । एकदिवसिय खेलमा उक्त लक्ष्य निकै झिनो मानिन्छ । सामान्य लक्ष्य पनि पुरा गर्न नसक्ने प्रदेश टोली कुन स्तरमा छन् प्रष्ट हुन्छ । समग्रमा कुनैपनी टोलीले सन्तोषजनक रुपमा पूरा ५० ओभर खेल्न सकेनन् ।

राष्ट्रिय टोलीबाट खेलिरहेका खेलाडीको बाहुल्याता हुने र वर्षभर नियमित अभ्यास गर्ने विभागीय टोलीले नै पूरा ५० ओभर खेल्न नसक्दा ब्याटिङ स्तरमा हाम्रा खेलाडी कहाँ छन् छर्लङ्ग हुन्छ । फ्रेन्चाइज टोलीमा विदेशी खेलाडीको प्रर्दशन उच्च हुँदा नेपालको कमजोर हुँदै आएको छ । एमएम कपमा रन नै नबनेको पनि होइन । पुलिसले कर्णाली विरुद्ध ३ सय ४६ रन बनाएको थियो । तुलनात्मक रुपमा कर्णाली निकै कमजोर देखिएको थियो ।

त्रिभुवन आर्मीका युवा ब्याट्सम्यान कुशल मल्लले एपिएफविरुद्ध ६३ बलमा १३ छक्का र ५ चौका सहित १ सय ११ रनको शतकीय इनिङ खेले । जुन जारी प्रतियोगिताको एक्लो शतक हो । कुशलले पिचलाई दोष दिन नमिल्ने बताउछन् । ‘पिच एकदम राम्रो छ । जिम्मेवार भएर खेल्न सक्नुपर्छ । पिच ब्याटिङलाई सहयोग गर्ने छ । टि ट्वान्टी शैलीमा खेल्ने बानीले एकदिवसिय खेल्न कठिन परेको हो की जस्तो लाग्छ’, उनले भने ।

प्रदेश नम्बर ३ का कप्तान सुवास खकुरेलले काठमाडौंबाहिर इनरुवाको पिचलाई नराम्रो भन्न नमिल्ने बताउछन् । ‘तीव्र गतिका बलरलाई खेल्न सहज छ । स्पिनलाई बुझ्न गाह्रो नै छ । खेल्न सके ब्याटिङको लागि राम्रो छ,’ प्रदेश १ विरुद्ध ८५ रन बनाएपछि सुबासले भने, ‘एमएम कपमा पुरै ५० ओभर खेल्न नसक्नुमा वर्षभरि टि ट्वान्टी खेल्ने बानीले कठिन परेको हुनसक्छ ।’

विभागिय टोलीले वर्षभर अभ्यास गर्ने गर्दछन् । तर प्रदेशका खेलाडीले प्रतियोगिता सुरु हुनुभन्दा अघि मात्रै । प्रदेशको टोली छनोटमै चलखेल भएको घटना बारम्बार बाहिर आउने गर्दछ । प्रदेशबाट युवा खेलाडी आउदैनन् भने फ्रेन्चाइज टोलीबाट आशा गर्न उत्तिकै मिल्दैन । फ्रेन्चाइज टोलीले उमेर समुह वा सिनियर टोलीमा उत्कृष्ट प्रर्दशन गर्ने खेलाडीलाई मात्र टोलीमा लिने गर्दछन् ।

एकदिवसिय खेलमा जुन ब्याटिङ प्रर्दशन भइरहेको छ यसले नेपालको ओडीआई भविष्य राम्रो देखिदैन । सन् २०२२ सम्म नेपालले मान्यता पाएको छ । सुरुवाती दुई वर्षमा खासै लाभ उठान नसकेको नेपालले अब पनि नसोच्ने हो भने मान्यता कागजमा बढी सिमित हुने निश्चित छ । घरेलु क्रिकेटमा एकदिवसिय प्रतियोगिता निरन्तर गराउनतर्फ ध्यान दिन आवश्यक छ । अन्यथा खराब नतिजापछि एक अर्कालाई दोष दिँदै पछुताउन बाहेक अन्य कुनै विकल्प हुने छैन ।