दीपेन्द्र पोखरेल, काठमाडौं–
अर्को महिना भारतमा हुने साफ च्याम्पियनसिप जित्न सके पछिल्लो समय बिभिन्न कारणले आलोचित बन्दै आएको नेपाली फुटबलले थोरै भएपछि राहतको सास फर्न पाउनेछ ।
तर, दक्षिण एसियाली राष्ट्रबीचको त्यो सबैभन्दा ठूलो फुटबल प्रतियोगिता जित्न त्यति सहज छैन । यसकारण पनि त्यो सहज छैन, की यसअघि आठ संस्करण सम्पन्न भइसक्दा पनि नेपाली टोली एक पटक पनि फाइनल पुग्न सकेको छैन ।
सन् १९९३ मा छैटौं दक्षिण एसियाली खेलकुद (साग) खेल्न बंगलादेश जानुअघि त्यो समयका स्टार गणेश थापा टोलीबाट हटाइएका थिए । त्यसका वावजुद नेपाली टोली च्याम्पियन बनेर फर्केको थियो ।
अहिले सम्म तीन पटकमात्र सेमिफाइनल पुग्न सक्नुले मात्र पनि त्यो च्याम्पियनसिप जित्न कठिन छ भन्ने यसै बुझिन्छ । साफ च्याम्पियनसिपको मुख्य दाबेदार भारत रहँदै आएको छ । तर, पछिल्लो संस्करण पहिलो पटक च्याम्पियनसिप उठाउँदै अफगानिस्तानले आफुलाई नयाँ क्षेत्रिय शक्तिको रुपमा प्रस्तुत गरिसकेको छ । अब पनि नेपाली टोलीका लागि मुख्य चुनौति त्यहि भारत र अफगानिस्तानसँग हुने अनुमान गर्न सकिन्छ ।
काठमाडौंमा दुई बर्षअघि भएको आठौं संस्करणमा समूह चरणमा भारतमाथि २–१ को सफल नतिजा निकाले पनि नेपाल सेमिफाइनलमा अफगानिस्तानसँग पराजित भएको थियो । त्यहि अफगानिस्तानले फाइनलमा भारतलाई हराएर पहिलो पटक उपाधि जितेको थियो ।
गोर्खाली र कहिल्यै हार नमान्ने भनेर चिनिएपनि नेपाली फुटबल पछिल्लो समय एकपछि अर्को प्रकरणका कारण निकै आलोचित बन्दै आएको छ । अरुका कारण भन्दा पनि नेपाली फुटबल आन्तरिक कारण , अखिल नेपाल फुटबल संघ –एन्फा) का अध्यक्ष गणेश थापाको भ्रष्टाचार प्रकरण, कप्तान सागर थापासहित ५ खेलाडीमाथि लागेको म्याच फिक्सिङको आरोप, बढी उमेरका खेलाडी खेलाएका कारण एएफसी यू १६ को अन्तिम चरण खेल्नबाट प्रतिबन्ध र सदाबहार नेतृत्व विवादका कारण नेपाली फुटबल समर्थक निराश मात्र भएका छैनन्, फुटबलबाट आशा समेत घट्न थालेका छन् ।
बढी उमेरका खेलाडी खेलाउनुलाई एन्फाको कमजोरी मान्न सकिएला तर एन्फा अध्यक्ष थापाले गरेको भ्रष्टाचार नेपाली फुटबलको अक्षम अपराध हो । उनले नेपाली फुटबललाई अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा बन्दगी राखेर व्यक्तिगत लाभ लिएको आरोप लागेको छ । सन् २००९ र २०११ को फिफा निर्वाचनका क्रममा घुस लिएको आरोपमा उनलाई फिफाले १० बर्षको प्रतिबन्ध लगाउँदै २० लाख रुपैयाँ भन्दा बढीको जरिवाना तोकेको छ ।
त्यसअघि सागर, सन्दीप राई, रितेश थापा, अन्जन केसी र विकाससिंह क्षेत्री म्याच फिक्सिङ आरोपमा पक्राउ परि अहिले धरौटीमा छुटेका छन् । यी सब घटनाले नेपाली फुटबलको कट्टर समर्थक भन्नेहरु पनि हच्चिएका छन् । पछिल्ला यस्ता प्रकरणले नेपाली फुटबलको लोकप्रियतामा आच आइरहेको छ, अर्को तिर राष्ट्रिय टोलीले नतिजा दिन नसकेको पनि लामो समय भइसकेको छ ।
पछिल्लो पटक साफ च्याम्पियनसिपमा भारतलाई हराएदेखि नेपाली टोलीले खेल जित्न त परै जाउस एउटा गोल पनि गर्न सकेको छैन । यस्तो पृष्ठभूमिमा नेपाली टोली साफ च्याम्प्यिनसिपका लागि तयारी गरिरहेको छ । नेपाली टोली मैदान बाहिर र भित्र पुरै दबाबमा छ , त्यसपनि पनि नकारात्मक दबाब बढी छ ।
राम्रो टोलीले दबाबको बीचबाट आफुलाई अब्बल सावित गर्ने परम्परा छ । त्यो नेपाली टोलीले पनि विगतमा प्रमाणित गरिसकेको छ । सन् १९९३ मा छैटौं दक्षिण एसियाली खेलकुद (साफ) खेल्न बंगलादेश जानुअघि त्यो समयका स्टार गणेश थापा टोलीबाट हटाइएका थिए । त्यसका वावजुद नेपाली टोली च्याम्पियन बनेर फर्केको थियो ।
अहिले भ्रष्टाचारका कारण नेपाली फुटबलबाटै बाहिरीएका छन् । यो पटक फेरी नेपाली फुटबलमाथि गुमेको विश्वास पुनः प्राप्त गर्ने मौका फुटबल टोलीले पाएको छ । यस्तो मौका सधै आउने छैन । समर्थक जहिले पनि आफनो टोलीले जितेको हेर्न चाहन्छ । चर्को आलोचना र दबाबकाबीच पनि नेपाली टोलीमा केही सकारात्मक पक्ष छन् ।
सहज समुह
दुइ समूहमा विभाजित प्रतियोगितामा एकातिर अफगानिस्तान ,माल्दिभ्स, भुटान र बाङ्लादेश छन् । अर्को समूहमा नेपालसहित श्रीलंका, आयोजक भारत र पाकिस्तान छन् । तर, आन्तरिक कारणदेखाउँदै पाकिस्तानले प्रतियोगिताबाट नाम फिर्ता लिसकेको छ । जसका कारण अब समूह चरणमा नेपालले दुई खेलमात्र खेल्नुपर्नेछ । समूहका दुई शीर्ष टोली सेमिफाइनल पुग्ने भएकाले नेपाल अन्तिम चार पुग्ने सम्भावना बलियो छ ।
कडा प्रशिक्षण
नेपाली टोली लामो समयदेखि प्रशिक्षणमा छ । घरेलु लिगको समाप्ती पछि नै टोली प्याट्रिक ओजेम्सको प्रशिक्षणमा व्यस्त छ । सहभागी अन्य टोलीको तयारीसँग तुलना गर्दा नेपालको तयारी राम्रो छ ।
खेलाडीको इगो
राजनीतिक कारणले देश र विभिन्न कारणले फुटबल दुबै संकटमा भएको कारण खेलाडीमा केही गरेर देखाउने जोश पक्कै रहेको हुनुपर्छ । खेलाडीमा एकहद सम्म इगो पनि आवश्यक छ । फुटबलमा गुमेको विश्वास फर्काउन पनि त्यो इगोले सकारात्मक काम गर्न सक्छ । इगोलाई सकारात्मक रुपमा प्रयोग गर्न सके , त्यसले फाइदा पुग्न सक्छ ।
युवा उर्जा
म्याच फिक्सिङको आरोपका कारण कप्तान सागर र उपकप्तान सन्दिपमाथिको प्रतिबन्ध, भोला सिलवालको चोट, राजु तामाङ, जुमानु राइ जस्ता सिनियर खेलाडी टोलीमा नपर्नुले नेपाली टोलीमाथि शंकाकाको दृष्टिले हेरिएको छ । तर, युवा प्रतियोगितामा खारिएका अनन्त तामाङ, बिमल घर्ति मगर , अञ्जन विष्ट र लिगमा उच्च प्रदर्शन गरेका नवयुग श्रेष्ठ अहिले टोलीमा रहेका उर्जावान युवा खेलाडी छन् ।
नयाँको जोश र पुराना खेलाडीको अनुभवको राम्रो तालमेल हुन सके नेपाली टोलीले सफलता नतिजाको आश गर्न सक्छ ।
थापाको दबाबबाट मुक्त
एन्फाका अध्यक्ष गणेश थापा नेपाली टोलीका लागि जति उर्जावान थिए त्यति नै दबाब पनि । पछिल्लो दुई दशक नेपाली टोलीमा प्रत्यक्ष अप्रत्यक्ष रुपमा थापाको निगरानी र एकहद सम्म हस्तक्षेपमा चल्दै आएको फुटबलकर्मीबीच चर्चाको विषय हुने गथ्र्यो । भ्रष्टाचारका कारण अहिले नेपाल फुटबल थापामुक्त बनेको छ । त्यसले नेपाली टोलीमाथिको दबाब पनि एकहद सम्म घटेको छ । त्यो दबाब घट्नु टोलीका खेलाडीका लागि उर्जा पनि हुन सक्छ ।
