एजेन्सी – भारत आइसिसी टि२० विश्वकप २०२२ को दोस्रो सेमिफाइनल इंग्ल्यान्डसँग १० विकेटले पराजित हुँदै बाहिरियो । उपाधिको प्रमुख दाबेदार भारत यस पटक पनि ट्रफी विना नै घर फर्किनु पर्यो ।

जितको लागि १ सय ६९ रनको विजयी लक्ष्य पछ्याएको इंग्ल्यान्डले १६ ओभरमा कुनै विकेट नगुमाइ पूरा गर्यो । इंग्ल्यान्डको जितमा ओपनर एलेक्स हेल्स ४७ बलमा ४ चौका र ७ छक्कासहित ८६ रनमा अविजित रहे ।

कप्तान जस बटलर ४९ बलमा ९ चौका र ३ छक्कासहित ८० रनमा अविजित रहे । जस बटलरले विजयी छक्का हान्दै फाइनलमा स्थान पक्का गराए । विश्वकप इतिहासमा १० विकेटले दुई पटक हार्ने भारत पहिलो टोली हो । गत वर्ष पाकिस्तानसँग पनि भारत १० विकेटले नै पराजित भएको थियो ।

त्यसअघि एडिलेड ओभलमा टस हारेर पहिला ब्याटिङको निम्तो पाएको भारतले निर्धारित २० ओभरमा ६ विकेट गुमाउँदै १ सय ६८ रन बनाएको थियो । भारतका हार्दिक पान्ड्याले ३३ बलमा ४ चौका र ५ छक्कासहित सर्वाधिक ६३ रन बनाए ।

विश्वकपको प्रमुख दाबेदार भारत सेमिफाइनलमा इंग्ल्यान्डसँग लज्जास्पद हार बेहोर्दै बाहिरिनु पर्यो । भारत इंग्ल्यान्डसँग पराजित हुनुको प्रमुख पाँच कारण यस प्रकार छन् ।

५.खेलाडीमाथि विश्वास नराख्नु

भारतले खेलाडीमा विश्वास र धैर्यता देखाउन नसक्नु एक प्रमुख समस्या हो । यस विश्वकपमा युजभेन्द्र चहल र हर्षल पटेल त्यसको शिकार बने । भारतले स्पिनरको रुपमा अक्षर पटेल र रविचन्द्रन आश्विनलाई खेलायो । तर सर्वाधिक सफल आफ्ना लेगस्पिनर युजभेन्द्र चहललाई एक खेल पनि खेलाएन ।

चहलले भारतबाट लगातार क्रिकेट खेल्दै आएका छन् । उनले महत्वपूर्ण विकेटका साथ टिमको जित पक्का गराउँदै आएका छन् । मध्यक्रममा लगातार विकेट निकाल्दै आएका थिए । विश्वकप अघि भारतबाट सर्वाधिक विकेट लिने सूचिमा शीर्षस्थानमा रहेका चहललाई एक खेलमा पनि मौका दिएन ।

चहलले ६९ खेलमा ८५ विकेट लिएका छन् । मोहम्मद शामीलाई भारतले गतवर्ष विश्वकप पछि सिधैं यस विश्वकपमा टोलीमा बोलाएको थियो । त्यो समयमा हर्षल पटेललाई लगातार मौका दिँदै आएको थियो । हर्षलको प्रदर्शन पनि राम्रो थियो । शामीलाई विश्वकप खेलाउनु थियो भने यो एक वर्षमा पर्याप्त खेल खेलाउनु पर्ने थियो ।

आश्विन र चहल दुवै स्पिन अलराउन्डर हुन् । दुबै स्पिनर अलराउन्डर खेलाउनु भन्दा एकलाई राखेर चहललाई खेलाउनु पर्ने थियो । बलरबाट रनको आशा गर्नु हुँदैन । बलरको काम विकेट लिने हो । रन बनाएर जिताउने होईन ।

प्रमुख स्पिनर चहललाई बाहिर राख्नु भारतको एक ठूलो गल्ती थियो । यसै खेलमा इंग्ल्यान्डका आदिल राशिदले ४ ओभरमा २० रन खर्चेर १ विकेट लिए । विकेट सूर्यकुमार यादव थियो । चहललाई बाहिर राख्नु हारको एक कारण हो ।

४. बलरको खराब प्रदर्शन

यसअघि यस मैदान सफल ठूलो योगफल पूरा १ सय ५८ रन थियो । इंग्ल्यान्डले नै २०११ मा अष्ट्रेलियाविरुद्ध पूरा गरेको थियो । त्यसैले १ सय ६९ रनको लक्ष्य पक्कै कम थिएन ।

पहिलो पावर प्लेमा दुई तीन विकेट लिँदा भारतले खेलमा पकड जमाउन सक्थ्यो । पहिलो ओभरमै भुवनेश्वर कुमारले १३ रन खर्चेपछि भारतले कुनैपनि ओभरमा राम्रो गर्न सकेन ।

जतिसुकै विशाल योगफल बनाएपनि त्यसलाई रोक्न बलरले राम्रो गर्नु पर्छ नै । तर भारतीय सबै बलरको प्रदर्शन खराब रह्यो । अझ इंग्ल्यान्डको ब्याटिङमा गहिराई थियो । इंग्ल्यान्ड जति सुकै खराब अवस्थामा पनि आफ्नो शैलीको आक्रामक खेल खेल्न छाड्दैन । यस लक्ष्यमा बलरको उत्कृष्ट प्रदर्शन विना जित सम्भव थिएन । तर बलरको प्रदर्शन सम्झन लायक रहेन । जुन हारको कारण हो ।

प्रमुख बलर अर्शदीप सिंह र भुवनेश्वर कुमारले समान दुई ओभरमा क्रमश : १५ र २५ रन खर्चेका थिए । मोहम्मद शामीले ३ ओभरमा ३९ रन खर्चिएका थिए । हार्दिक पान्ड्याले ३ ओभरमा ३४ र रविचन्द्रन आश्विनले २ ओभरमा २७ रन खर्चेका थिए ।

३. कुशल समयमा सूर्यको विकेट गुम्नु

भारतको सुरुवात सोच विपरित थियो । सूर्यकुमार यादवले यस विश्वकपमा सानदार प्रदर्शन गरेका थिए । सूर्य अन्तिम सम्म टिक्दा भारतले बलियो योगफल बनाउन सक्थ्यो । अथवा सूर्यले खेललाई अन्तिम समय सम्म लगेर जानुपर्ने थियो । सूर्य भारतका त्यस्ता विष्फोटक ब्याटर हुन् जसले एकै ओभरमा खेललाई मोड्न सक्छन् ।

स्पिनर आदिल राशिदको १२ औं ओभरको दोस्रो बलमा ठूलो सट खेलेका सूर्य फिलिप साल्टबाट १४ रनमा क्याच आउट हुन पुगे । भारतको एउटा विकेट मात्रै गुमेको थिएन । हारको टर्निङ प्वाइन्ट थियो ।

भारतको हारको अर्को मुख्य कारण शीर्ष तीन ब्याटरले राम्रो खेल्न नसक्नु पनि हो । शीर्ष तीन ब्याटर राहुल ५ बलमा ५, रोहित २८ बला २७ र विराट कोहली ४० बलमा ५० रनमा आउट भए । कोहलीले अर्धशतक हानेपनि उनको स्ट्राइकरेट १२५ को थियो । शीर्ष तीनका ब्याटरले राम्रो खेल्न नसक्नु हारको अर्को कारण हो ।

२. पावर प्लेमा कमजोर ब्याटिङ

इंग्ल्यान्ड विश्वको त्यस्तो टोली हो जससँग एकदेखि ११ नम्बरसम्म भएका सबै खेलाडी ब्याटिङको क्षमता राख्छन् । सबै बलर अलराउन्डरको रुपमा खेल्दै आएका छन् । मध्यम योगफलमा इंग्ल्यान्डलाई रोक्न कठिन पर्छ ।

इंग्ल्यान्डको टोलीमा विष्फोटक ब्याटरको भरिभराउ थियो । यी दुई ओपनरलाई छाड्दा बेन स्टोक्स, लियाम लिभिङस्टोन, साम करन, मोईन अली, फिलिप साल्ट र ह्यारी ब्रुक जस्ता ब्याटर आउन बाँकी थियो । विशाल योगफल पनि इंग्ल्यान्डले पूरा गर्न सक्छ । २०१६ को विश्वकपमा दक्षिण अफ्रिकाले दिएको २ सय ३० रनको लक्ष्य पूरा गर्दै फाइनल खेलेको थियो ।

विशाल योगफल बनाउन सुरुवात विष्फोटक हुनुपर्छ । तर भारतले सुरुवाती ३६ बलमा एक विकेट गुमाउँदै ३८ रन जोडेर सुस्त गर्यो । पावर प्लेमा ४० को आसपासमा रन बन्छ भने त्यो टोलीको योगफल १ सय ७० को आसभन्दा माथि जान कठिन पर्छ । मजबुत ब्याटिङ लाइनअप भएको इंग्ल्यान्डलाई रोक्न त्यो योगफल पर्याप्त थिएन ।

इंग्ल्यान्डले पावर प्लेमा कुनै विकेट नगुमाई ६३ रन जोडेको थियो । पावर प्लेमा कमजोर प्रदर्शन गर्नुको भारतको हारको प्रमुख कारण हो ।

१. बटलर र हेल्सको सानदार ब्याटिङ

यस जितको पुरै श्रेय जस बटलर र एलेक्स हेल्सलाई जान्छ । यसअघि प्रतियोगितामा राम्रो मानिएको भारतीय बलिङ आक्रामण हेल्स र बटलर सामू निरिह बन्यो । पहिलो पावर प्लेमा ६३ रन जोड्दै इंग्ल्यान्डले जितको आधार तय गरेका थिए ।

पहिलो पावर प्लेमा विष्फोटक ब्याटिङ गर्दै जित दिलाए । पावर प्लेपछि भारत खेलमा फर्किन एक बलर हिरो बन्नु पर्ने थियो । तर बटलर र हेल्सले कुनै गल्ती नगरि खेल सकाएर फाइनलमा स्थान पक्का गराए ।

ओपनरले राम्रो गरेपछि अन्य ब्याटरलाई पनि खेल्नुपर्छ । इंग्ल्यान्डका ब्याटरले कुनैपनि ओभरमा भारतीय बलरलाई हाबी बन्न दिएनन् । लगातार सानदार ब्याटिङका साथ जितको आधार तय गरे । बटलर र हेल्स सस्तैमा आउट भएको भए अन्य ब्याटरलाई दबाब बढ्न सक्थ्यो । तर बटलर र हेल्सले उत्कृष्ट ब्याटिङका साथ जित पक्का गराए ।