गत हप्ता भारतीय युवा ओपनर शुभमन गिलले न्युजिल्यान्डविरुद्ध पहिलो ओडिआई खेलमा २ सय ८ रनको सानदार दोहोरो शतकीय इनिङ खेले । प्रमुख ब्याटर विराट कोहली र रोहित शर्मा सस्तैमा आउट हुँदा गिलले दोहोरो शतक प्रहार गर्दै बलियो योगफलमा पुर्याए ।

गिल ओडिआई इतिहासमा दोहोरो शतक प्रहार गर्ने विश्वका सबैभन्दा कान्छा खेलाडी हुन् । ईशान किशनले अघिल्लो महिना बंगलादेशविरुद्ध राखेको कीर्तिमान गिलले तोडेका थिए । गिलले २३ वर्ष १ सय ३२ दिनमा उक्त कीर्तिमान लेखाए । ईशानले २४ वर्ष १ सय ४५ दिनमा २ सय १० रनको दोहोरो शतकीय इनिङ खेलेका थिए ।

दोहोरो शतकपछि अर्को खेलमा मौका नपाउने इतिहासमा किशन पहिलो खेलाडी थिए । भारतले श्रीलंकासँग तीन ओडिआई खेलमा किशनलाई कुनैपनि खेलमा मौका दिएन । कप्तान रोहित शर्मा र मुख्य प्रशिक्षक राहुल द्रविडले त्यो कठिन निर्णय लिए । त्यो निर्णयले गिलको मनोबल र विश्वास फेरियो । अनि मैदानमा रनको वर्षा गर्न थाले ।

श्रीलंकाविरुद्ध तेस्रो ओडिआई खेलमा गिलले १ सय १६ रनको शतकीय इनिङ खेले । न्युजिल्यान्डविरुद्ध पहिलो खेलमा दोहोरो शतक हाने । गिलले तेस्रो तथा अन्तिम ओडिआई खेलमा पनि न्युजिल्यान्डविरुद्ध ७८ बलमा १३ चौका र ५ छक्कासहित १ सय १२ रनको शतकीय इनिङ खेल्दै प्लेयर अफ द सिरिज चुनिए ।

गिल ब्याटिङ क्षमतासँगै ठूला इनिङका लागि चिनिन्छन् । पछिल्लो समय भारतले शिखर धवनको स्थानमा उनलाई मौका दिएको थियो । त्यसलाई भरपूर फाइदा उठाउँदै गिलले भारतीय क्रिकेटमा नयाँ आशाको किरण थपेका छन् ।

गिलमा धैर्यतासँगै सट छनोट गर्ने राम्रो कला पाइन्छ । गिलले जसरी प्रदर्शन गर्दै आएका छन् त्यसले उनलाई भारतीय ब्याटिङको भविष्य मानिएको छ । गिलले २१ ओडिआई खेलमा ४ मा शतक र ५ मा अर्धशतकसहित ७३.७६ को औसतमा १ हजार २ सय ५४ रन बनाएका छन् । उनले १९ इनिङमा एक हजार पुरा गरेका थिए । जुन कुनैपनि भारतीय क्रिकेटरले ओडिआईमा सर्वाधिक छिटो एक हजार रन पूरा गरेको यहि अवसर हो ।

‘साँच्चै मैले २ सय सोचेको थिएन । तर मैले ४७ औं ओभरमा एक छक्का हाने । अनि मलाई लाग्यो कि म सक्छु । त्यो भन्दा पहिला बल अनुसारको सट खेलेको थिएँ’, गिलले दोहोरो शतकपछि भनेका थिए ।

‘किशन मेरो सबैभन्दा मिल्ने साथी हुन् । उनले दोहोरो शतक प्रहार गर्दा म त्यहाँ थिएँ । त्यो विशेष थियो ।’

‘मलाई यस शैलीमा खेल्न सहज लाग्छ । स्वतन्त्र रुपमा खेल्न पाइन्छ । मैले मेरो खेल खेल्न पाउँछु । श्रीलंकासँग पहिलो खेलमा म खेल्छु जस्तो लागेको थिएन । किनभने पछिल्लो खेलमा ईशानले दोहोरो शतक हानेका थिए । तर तपाई (राहुल द्रविड) र रोहितले मलाई आत्माविश्वास दिनु भयो’, गिलले प्लेयर अफ द सिरिच पछि द्रविडसँग भने ।

राहुल द्रविडले गिललाई उमेर समूह देखि नै हेर्दै आएका छन् । भारतले यू–१९ विश्वकप २०१८ को उपाधि जित्दा खेल सर्वोत्कृष्ट खेलाडी र द्रविड मुख्य प्रशिक्षक थिए ।

‘मैले पछिल्लो ७–८ महिना देखि निकै ख्याल गर्दै आएको छु । तिमीमा परिपक्कता र फिल्डिङमा पनि सुधार भएकोछ । तिमी सधैं रन बनाउन मन पराउँछौं । तिमीमा सानै देखि क्षमताको त कुनै कमी छैन । मैले तिमीमा पछिल्लो समय धेरै परिवर्तन देखेको छु’, द्रविडले भने ।

गिलको बाल्यकाल

गिलको जन्म सन् १९९९ सेप्टेम्बर ८ मा वुवा लखविन्दर सिंह र आमा किरतबाट पन्जाबको चाकखेवा गाउँमा भएको हो । वुवा किशान हुन् । घरमा एउटा टिभी थियो । जव भारतको खेल हुन्थ्यो उनका बुबा खेल हेरेर बसि राखेका हुन्थे । गिलले सचिन तेन्दुलकर र राहुल द्रविडको खेल टिभीमै हेरेर हुर्किए ।

लखविन्दर क्रिकेटर बन्न चाहन्थे । तर उनले त्यो अवसर कहिल्यै पाएनन् । त्यसैले उनले छोरालाई क्रिकेटर बनाउन चाहन्थे । त्यसैले तीन वर्षकै उमेरमा छोरालई ब्याट किन्दिए । तर त्यो ब्याट ठूलो हुँदा उठाउन सकेनन् । त्यसैले हजुरबुबा दिलदारसिंहले गिललाई सानो ब्याट गर्दिए ।

उनका बुबामा क्रिकेट प्रतिकतिसम्म नशा थियो भने खेती गर्ने खेतमै एउटा पिच गर्दिए । उनले छोरालाई त्यहिँ अभ्यास गराउन थाले । उनले गाउँभरका तीव्र गतिका बलरलाई जम्मा गरेर छोरालाई ब्याटिङ गराउँथे । छोरालाई एक स्टम्पले ब्याटिङ गराउन लगाउँथे । जसले आफ्नो छोरालाई आउट गर्न सक्छ उनलाई एक सय रुपैयाँ दिन्थे । गाउँभरका बलरलाई गिललाई आउट गर्न मुश्किल पर्दथ्यो ।

छोरालाई क्रिकेटर बनाउन गाउँ नै छाड्ने निर्णय

गिल यसरी सिक्दा झन् झन् राम्रो भए । गिलको ब्याटिङ देखेर त्यहाँबाट सर्ने निणर्य लिए । किनभने त्यहाँ नजिक कुनैपनि एकेडेमी थिएनन् । त्यसैले गाउँबाट तीन सय किलोमिटर टाढा मोहालीमा सरे ।

मोहालीमा मनव मंगल स्मार्ट स्कुलमा भर्ना भए । त्यहाँ नजिक एकेडेमी थिएन । कक्षाका साथीसँगै मात्रै खेल्नु पर्दथ्यो । बुबाले छोरालाई एकेडेमीमा अभ्यास गराउन भनेर पन्जाब क्रिकेट एकेडेमीको साइडमा एउटा कोठा भाडामा लिए । एकेडेमी साइडको एक मैदानमा गिलले अभ्यास गर्न थाले ।

यसरी भेटिएका थिए

२००९ मा पन्जाब क्रिकेट एकेडेमीले कर्सन घावरीलाई तीव्र गतिका बलर इन्चार्जको जिम्मेवारी दियो । मुख्य उदेश्य आगमी दिनमा भारतीय टोलीबाट खेल्न सक्ने तीव्र बलरको खोजी थियो । बलरलाई विकास गर्न एउटा क्याम्प राखे । तर बलरलाई अभ्यास गराउन ब्याटर भने मिलिरहेका थिएनन् ।

एकदिन वर्षाको कारण खेल रोकिन पुग्यो । स्टेडियमको छेउको मैदानमा खेल रोकिएको थिएन । त्यो पानीमा १०–१२ वर्षीय युवा ब्याटरले ब्याटिङ गरिरहेका थिए । ती फुच्चे बालकको खेल भारतीय पूर्व क्रिकेटर समेत रहेका कर्सनले १५–२० मिनेट जति रहे । गिलले सबै सट सिधा ब्याटले खेलेका थिए । उनीबारे कर्सनले बुझ्न चाहे ।

तर गिलको बारे कसैलाई थाहा थिएनन् । मैदानको छेउमा लामो समयदेखि खेल हेरिरहेका एक व्यक्तिमा नजर गर्यो । ती खुब चाखले ब्याटिङ हेरेका थिए । ती अरु नभएर गिलका बुबा नै थिए ।

कर्सनले उनैसँग बुझे । अर्को दिन स्टेडियम लिएर आउन भने । क्याम्पमा १८/१९ वर्षका बलर थिए । ११–१२ वर्षका गिलले नडराई सन्दीप शर्मालाई सिधै कभर ड्राइभ हाने । त्यो क्याप्प तीव्र गतिका बलरलाई खोज्ने थियो । तर भेटिए ब्याटर गिल । उनी पन्जाबको यू–१४ टोलीमा थिएनन् ।

कर्सनले तुरुन्त उनलाई टिममा राख्न आग्रह गरे । त्यसपछि उनले कहिल्यै पछि फर्केर हेर्नु परेन । उनले लगातार उत्कृष्ट प्रदर्शन गरे । गिलले विजय मर्चेन्ट ट्रफीमा २०१४ मा ३ सय ५१ रनको इनिङ खेलेका थिए । २०१६ मा भारतले उनलाई यू–१९ एसिया कपको लागि टोलीमा राखेको थियो ।

गिलले २०१६/१७ मा विजय हजारे ट्रफीमा विदर्भविरुद्ध पन्जाबबाट लिष्ट ए मा डेब्यू गरेका थिए । २०१७/१८ को रणजी सिजनमा उनले डेब्यू गरे । २०१८ को यू१९ विश्वकपमा उनी भारतका उप–कप्तान थिए ।

यू–१९ विश्वकपका सर्वोत्कृष्ट

भारतले २०१८ को यु–१९ विश्वकप फाइनलमा अष्ट्रेलियालाई ८ विकेटले हराउँदै उपाधि जितेको थियो । सेमिफाइनलमा पाकिस्तानलाई हराउन गिलले १ सय २ रनको अविजित शतकीय इनिङ खेलेका थिए । पृथ्वी शा को कप्तानीमा भारतले उक्त विश्वकप जितेको थियो । विश्वकप भर सानदार प्रदर्शन गरेका गिल प्रतियोगिता सर्वोत्कृष्ट खेलाडी चुनिए ।

विश्वकपपछि कोलकाता नाइट राइडर्सले आइपिएल अक्सनमा १ करोड ८० लाख भारुमा किनेको थियो । २०२२ मा गिललाई गुजरातले ८ करोड भारुमा अनुबन्ध गर्यो । गुजरात टाइटन्सलाई उपाधि जिताउन गिलले सानदार प्रदर्शन गरेका थिए । उनले १६ खेलमा ४ सय ८३ रन बनाएका थिए । गिलले पन्जाब किंग्सविरुद्ध ९६ रनको उत्कृष्ट इनिङ खेलेका थिए । २०१९ मा गिलले कोलकाताबाट २ सय ९६ रन बनाउँदै इमर्जिङ प्लेयर चुनिएका थिए ।

गिल भारतका टेस्टमा पनि पहिलो रोजाईमा खेल्दै आएका छन् । १३ टेस्ट खेलमा एक शतक र चार अर्धशतकसहित ७ सय ३६ रन बनाएका छन् । गतवर्ष ब्रिसबेनमा अष्ट्रेलियालाई तीन विकेटले हराउन गिलले ९१ रनको उत्कृष्ट इनिङ खेलेका थिए । गत डिसेम्बरमा बंगलादेशविरुद्ध पहिलो टेस्ट खेलमा १ सय १० रनको शतकीय इनिङ खेलेका थिए ।

गिलले अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटमा जुन प्रदर्शन गरेका त्यसले लामो समय सम्म विश्व क्रिकेटमा सानदार प्रदर्शन गर्नेछन् । त्यसको लागि फिटनेश, अनुशान र मिहिनेतलाई भने जारी राख्नुपर्छ । अर्कोतर्फ भारतीय क्रिकेटमा उच्च प्रतिस्पर्धा हुँदा एक पटक बाहिरिएपछि पुन फर्किन कठिन छ ।

गिलले जसरी प्रदर्शन गर्दै आएका छन् त्यसले भने आगामी दिनमा उनी ठूला स्टार बन्ने सम्भावना देखाउँछ । उनले भारत मात्रै नभएर विश्व क्रिकेटमै लामो समयसम्म राज र प्रभाव जमाउन सक्छन् ।

एजेन्सीको सहयोगमा भूपेन्द्र जिसीको प्रस्तुति