विराट कोहली वर्तमान समयका विश्व क्रिकेटका एक उत्कृष्ट ब्याटर हुन् । नेपालले एसिया कपमा भारतसँग खेल्दा कोहलीलाई आउट गर्नु नेपाली बलर मात्र होइन समर्थकको पनि सपना हुनेछ ।

नेपालले एसिया कपको समूह चरणमा भारत र पाकिस्तानसँग प्रतिस्पर्धा गर्नेछ । अगस्ट ३० तारिखमा पाकिस्तानसँग मुल्तानमा खेलेपछि नेपाल श्रीलंका प्रस्थान गर्नेछ । सेप्टेम्बर ४ मा नेपालले भारतको सामना गर्नेछ ।

भारतविरुद्ध खेलमा सबैको नजर विश्व क्रिकेटका उत्कृष्ट मध्यका कोहलीमाथि हुनु स्वभाविक पनि हो । तर कोहलीलाई आउट गर्न सहज हुँदैन । कोहली विश्व क्रिकेटका त्यस्ता खेलाडी हुन् जसले विश्वस्तरिय बलर सामु एक्लै टोलीको जित सहज बनाउन सक्ने खुबी राख्छन् ।

खेलाडी जति सुकै महान् किन नहोस्, उसका पनि आफ्नै कमजोरीहरु हुन्छन् । कमजोरीले हरेक खेलाडीलाई घुँडा टेकाउँछ । जसले उसको कमजोरीमा खेल्न सक्छ त्यो बलरले विकेट लिने गर्दछ । नेपाली खेलाडीले कोहलीको विकेट लिने सपना गर्न उनका यी प्रमुख पाँच कमजोरीमा बलिङ गर्नुपर्ने हुन्छ ।

५. बाउन्सर बल

कोहली बाउन्सर र सर्ट बलमा खुलेर रन बनाउन सक्दैनन् । उनको ज्यानको माथिल्लो भागलाई लक्षित गरेर बाउन्सर बल फाल्न सके विकेटको सम्भावना रहन्छ । कोहली उक्त बलमा संघर्ष गर्दै आएका छन् । बाउन्सरको लागि गति र हाइट दुबै त्यतिनै आवश्यक पर्दछ ।

गुलशन झा उक्त रणनीतिमा सफल हुन सक्छन् । कोहलीविरुद्ध २०२२ को टि२० विश्वकपमा दक्षिण अफ्रिकाविरुद्ध लुन्गी एनगिडी र २०२१ को टि२० विश्वकपमा शाहिन शाह अफ्रिदी सोहि योजनामा सफल भएका उदाहरण हुन् ।

४. स्पिन बलिङ

स्तरिय स्पिनरले कोहलीलाई विश्व क्रिकेटमा लगातार आउट गर्दै आएका छन् । लेगस्पिन, अफ स्पिनर र स्लो लेफ्ट आर्म अर्थोड्रक्स बलरले कोहलीको विकेट लिने सम्भावना उच्च रहन्छ । गत जनवरीमा न्युजिल्यान्डविरुद्ध तीन ओडिआई खेल मध्य दुई खेलमा कोहली स्पिनर मिचेल सान्टनरको बलमा आउट भएका थिए ।

गत मार्चमा अष्ट्रेलियासँगको चार टेस्ट खेलको सिरिजमा कोहली अफस्पिनर टोड मर्फीको बलमा चार र अर्थोडक्स स्पिनर म्याथ्यु कुहनेमान तीन पटक शिकार बनेका थिए ।

गत डिसेम्बरमा कोहली बंगलादेश भ्रमणमा सकिब अल हसन र मेहदी हसन मिराजको शिकार बनेका थिए । अष्ट्रेलियाका लेगस्पिनर एडम जाम्पा पनि कोहलीविरुद्ध हाबी हुँदै आएका छन् । यी केहि उदाहरण मात्रै हुन् ।

इंग्ल्यान्डका आदिल राशिद र न्युजिल्यान्डका मिचेल सान्टनार र ईश सोधीले पनि कोहलीलाई निरन्तर पेभेलिएनको बाटो देखाउँदै आएका छन् । कोहली स्तरिय स्पिनर सामु ठूलो इनिङ खेल्न सक्दैनन् । नेपालका सन्दीप लामिछाने र ललित नारायण राजवंशीले उक्त कमजोरीमा ध्यान दिनुपर्ने हुन्छ ।

३.बायाँ हाते बलरविरुद्ध कमजोर इतिहास

कोहली मात्रै होईन भारतका प्रमुख ब्याटरको कमजोरी नै बायाँ हाते बलरविरुद्ध खेल्न नसक्नु हो । विश्वका तीव्र गतिका बायाँ हाते बलरसामु कोहली पनि निरिह जस्तै बन्दै आएका छन् ।

पाकिस्तानका मोहम्मद आमिर, शाहिन शाह अफ्दिी, न्युजिल्यान्डका ट्रेन्ट बोल्ट र अष्ट्रेलियाका मिचेल स्टार्क कोहलीले संघर्ष गर्दै आएका बलर हुन् ।

विश्व क्रिकेटमा सबै टोली कोहलीविरुद्ध बायाँ हाते बलर पहिलो रणनीतिमा राख्दै आएका छन् । वेस्टइन्डिजका ओबेड मकोयले गतवर्ष टि२० आईमा भारतविरुद्ध ६ किकेट लिएका थिए । इंग्ल्यान्डका रिस टोप्लीले गतवर्ष ओडिआईमा भारतविरुद्ध ६ विकेट लिएका थिए ।

एसिया कपको सुपर फोरमा भारतलाई हराउन श्रीलंकाले यहिँ रणनीति प्रयोग गरेको थियो । २१ वर्षीय दिलशान मदुशानकाले कोहलीलाई बोल्ड गरेका थिए । नेपालको टोलीमा बायाँ हाते बलरमा प्रतिश जि.सी छन् । जि.सी कोहलीको कमजोरीमा ध्यान दिनुपर्ने हुन्छ ।

२. इनस्वींग बल

पछिल्लो १० वर्षमा भारत अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटमा उपाधि विहीन हुनुको मुख्य कारण यो एक हो । हरेक टोली भारतविरुद्ध बायाँ हाते तीव्र गतिका बलर र इनस्वींग बल पहिलो हतियार बनाउँदै आएका छन् ।

भारतले हारेको २०१७ को च्याम्पियन्स ट्रफी फाइनल, २०१९ को एकदिवसीय विश्वकप सेमिफाइनल, २०२१ को टि२० विश्वकपमा समूह चरण र २०२२ को एसिया कपमा सुपर फोरबाटै बाहिरिनुको मुख्य कारण इनस्वींग बल खेल्न नसक्नु हो ।

इनस्वींग बलमा कोहली लगातार निरिह बन्दै आएका छन् । त्यसैले नेपाली बलरले पनि इनस्वींगको प्रयास गर्न सके विकेटको सम्भावना बढी रहन्छ । कोहली मात्रै होईन भारतीय सबै प्रमुख ब्याटरको मुख्य कमजोरी इनस्वींग हो ।

१.अफ स्टम्प बल

कोहलीको सबैभन्दा ठूलो कमजोरी भनेको नै अफ स्टम्प केन्द्रित बल खेल्न नसक्नु हो । कोहली अफ स्टम्प बलमा सधैं निरिह बन्ने गर्दछन् । यदि कुनै बलरले कोहलीलाई अफ स्टम्प केन्द्रित बलिङ गर्छन् भने उनी स्लिप, प्वाइन्ट वा किपरबाट क्याच हुने सम्भावना सधैं उच्च हुन्छ ।

स्पिनर होस् वा तीव्र गतिका बलर कोहलीलाई लगातार अफ स्टम्पलाई लक्ष्य बनाएर बल गर्नुपर्ने हुन्छ । अर्कोतर्फ अफ साइडको वाइड र अफ स्टम्पको बीचको लेन्थको बलले पनि कोहलीलाई समस्यामा पार्न सक्छ । सहि लेन्थमा राख्दै अफ स्टम्प लगातार टार्गेट गर्ने हो भने कोहलीको विकेट सहज रुपमा आउन सक्छ ।

कोहलीले खेलेका पछिल्ला ६ ओडिआई खेलमा सबैमा अफस्टम्प केन्द्रित बलमा आउट भएका छन् । उनको कमजोरीको उदाहरण दिन यो आँकडा पर्याप्त छ । कोहलीलाई बलिङ गर्दा नेपाली बलरले सबैभन्दा पहिला अफ स्टम्प केन्द्रित बललाई हतियार बनाउन सके रणनीतिमा सफल हुन सक्छन् ।

–एजेन्सीको सहयोगमा भूपेन्द्र जि.सीको प्रस्तुति