भुपेन्द्र जिसी, काठमाडौं

ओपनिङ नेपालको सर्वाधिक अस्थिर भूमिका हो । पछिल्लो दुई वर्षमा नेपालले हरेक प्रतियोगितामा फरक फरक ओपनर जोडी प्रयोग गर्यो । खोजे जस्तो पाउन सकेन । मध्यक्रमका ब्याट्सम्यान पारस खड्का र ज्ञानेन्द्र मल्ललाई समेत प्रयोग गरेपनि ओपनिङ जस्ताको त्यस्तै रह्यो । तर सफलता भने हातमा लाग्यो शून्य ।

एक पछि अर्को प्रयोग गर्दा समस्या सुल्झनु भन्दा झन् बिग्रदै गयो । ओपनिङले निराश बनायो । टोली, समर्थक र प्रशिक्षक पनि निरन्तर परिवर्तन ओपनिङले निराश बनेका थिए । तर यस साता युवा ओपनर आसिफ शेख र कुशल भुर्तेलले उत्कृष्ट प्रदर्शनका साथ नयाँ आशा, खुसी र सम्भावना देखाएका छन् ।

शनिवार नेपाल त्रिकोणात्मक टि२० सिरिजको च्याम्पियन बन्यो । कुशल र आसिफले सिरिजभर उत्कृष्ट प्रदर्शन गरे । आसिफ र कुशलले टि २० आईमा डेब्यू गर्दै नेदरल्याड्सविरुद्ध १ सय १६ रनको उत्कृष्ट साझेदारी गर्दै नेपाललाई ९ विकेटको सहज जित दिलाएका थिए । दोस्रो खेलमा मलेसियाविरुद्ध आसिफ र कुशलले १ सय २ रनको उत्कृष्ट शतकीय साझेदारी गर्दै नेपाली समर्थकको ओपनिङ र ब्याटिङलाई आशामा बदले । आसिफ र कुशल टि२० मा डेब्यूमा शतक र सुरुवाती दुई खेलमा दुई शतकीय साझेदारी गर्ने विश्वकै पहिलो जोडी हुन् ।

कुशलले डेब्यु खेलदेखि लगातार तीन अर्धशतक बनाउँदै विश्व कीर्तिमान बनाए । कुशल टि२० आईमा सुरुवाती तीन खेलमा तीन अर्धशतक प्रहार गर्ने विश्वको पहिलो खेलाडी हुन् । कुशलले पहिलो खेलमा नेदरल्यान्ड्सग ६२, मलेसियासँग ६१ र तेस्रो खेलमा नेदरल्यान्ड्ससँग ६२ रन जोड्दै दुर्लभ कीर्तिमान बनाएका थिए ।

पहिलो खेलमा खाता नखोल्दै नो बलको कारण जीवनदान पाएका कुशलले त्यसपछि उत्कृष्ट प्रदर्शन गरे । चौथो खेलमा मलेसियासँग १६ रनमा आउट हुँदा अन्तिम खेलमा नेदरल्यान्ड्ससँग फाइनलमा ७७ रनको इनिङ खेल्दै नेपाललाई टि२० इतिहासकै सर्वाधिक योगफलमा पुर्याएका थिए उत्कृष्ट प्रदर्शन गरेका कुशल प्लेयर अफ द सिरिज चुनिए ।

‘रेकर्ड त मलाई त केहि थाहा थिएन । डेब्यू सिरिज थियो । आफ्नो टोलीको लागि जति सक्यो राम्रो खेल्छु भन्ने सोच बनाएको थिए, कीर्तिमान बन्दा खुसी लागिनै हाल्छ’, उनले भने, ‘लकडाउनमा मैले कुनैपनि अव आउने अवसरलाई छुटाउनु हुँदैन भनेर मिहिनेत गरेको थिएँ । त्यहिँ मिहिनेत सदुपयो गरेको हुँ ।’

‘सिनियर टोलीबाट खेलेपछि जिम्मेवारी बढी हुन्छ । मेरो सोच खेल जिताउनु थियो । आसिफ र मेरो सोच पावरप्लेमा राम्रो गर्ने थियो । हाम्रो मिडिलअडर र फिनिसर राम्रो थियो । क्याम्पमा पनि सबैले राम्रै गरेका थिएँ। नेपालको पहिलादेखिनै ओपनिङ राम्रो छैन छैन भनि राख्दा हामीले लगातार शतकीय साझेदारी गर्न सफल रह्यौं’, कुशलले भने ।

‘पहिलो खेलमै अर्धशतक लागेपछि दोस्रो खेलमा मलेसियाविरुद्ध अली नर्भस थिए । किनभने पहिले खेलको प्रदर्शनले ममाथि धेरैले आशा राखेका थिए । देश विदेशबाट माया गरि राख्नु भएको छ । परिवार खुसी हुनुन्छ । म जतिसम्म खेल्छु सबैलाई खुसी राख्न र देशलाई जिताउन खेल्ने छु’, उनले भने ।

आसिफ नेपाल एपिएफ क्लब र कुशल नेपाल पुलिस क्लबबाट खेल्छन् । फ्रेन्चाइज लिगमा यी दुवैले सँगै ओपनिङ गरिसकेका छन् । त्यसले पनि दुवैलाई क्रिजमा संगै खेल्न सहज बनेको थियो । यी दुईले सन् २०१२ मा मलेसियामा भएको यू१६ प्रतियोगितादेखि सँगै खेल्दै आएका छन् । पोखरा प्रिमियर लिग (पिपिएल) यी दुवै पोखराबाट सँगै खेल्दै ओपनिङ गर्छन् ।

कुशल पनि सँगै खेलेको हुँदा धेरै सहज भएको बताउँछन् । ‘आसिफ र म यू१६ देखिसँगै खेलेका हौं । पिपिएल, डिपिएल, इपिएल र गौतम बुद्ध कपमा एउटै टोलीबाट खेल्यौं । त्यसैले खेल्न सहज भएको छ । अर्कोतर्फ पछिल्लो समय टियुमा हामीले धेरै खेल खेल्यौं । पिएम कप, काठमाडौं मेयर कप र क्याम्प । जसले गदा पनि प्रदर्शनमा धेरै सहयोग गर्यो । आसिफ र मेरो भूमिका स्पष्ट थियो’, उनले भने ।

त्यसैमा उनले थपे, ‘मलाई लाग्छ मेरो बल्ल क्रिकेट सुरु भयो । म माथि अब धेरैको आशा र भरोसा राखेका छन् । त्यसलाई मैले जोगाई राख्न झन उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्नुपर्छ ।’

कुशलको बाल्यकाल

कुशलको जन्म बुबा दीपक र आमा दुर्गाको कोखबाट दोस्रो सन्तानको रुपमा २०५३ सालमा बुटवलमा भएको हो । उनको एक दिदी र बहिनी छन् । बनकट्टीमा बाल्यकाल विताएका कुशल सानोमा फुटबल र क्रिकेट दुबै खेल्थे । फुबटल भनेपछि स्कुलदेखि जहाँ जान पनि हुरुक्कै हुन्थें । क्रिकेट पनि उनलाई त्यतिनै मन पर्दथ्यो । साथीहरुसँग खेतमा बाख्रा चराउन जाँदा समेत टेनिस बलले खेल गर्दथे । यसरीनै उनको बाल्यकाल बित्दै गयो ।

त्यसैक्रममा उनको बुबा दीपक ७ वर्ष कोरिया बसेर नेपाल फर्किए । त्यसपछि मणिग्राममा कम्प्युटर इन्स्टिच्युट चलाउन थाले । उनको बाबालाई क्रिकेट धेरै मन पर्दथ्यो । त्यसैले गाउँघरमा क्रिकेट खेल खेलाउन थाले । कुशलले पनि स्कुलबाट उक्त प्रतियोगिता खेल्न थालेका थिए । बनकट्टीबाट उनको परिवार २०६७ सालमा मणिग्राम बसाई सरेको थियो ।

कुशलले २०१०/११ तिरबाट क्रिकेटमा बढी केन्द्रित भए । त्यति बेला त स्कुलको टोलीबाट पर्दा पनि खुसी लाग्थ्यो । ‘निकै गर्व लाग्थ्यो, कुशल विगत सम्झदै हसिलो मुद्रामा बाल्यकाल सुनाउछन् । अरनिको बर्डिङ स्कुल पढ्थें । स्कुलले हेमन्त श्रेष्ठलाई प्रशिक्षकमा राख्यो । त्यसपछि उनको क्रिकेटमा धेरै परिवर्तन आयो,’ प्रशिक्षक श्रेष्ठले आफूलाई धेरै सहयोग गरेको कुशल बताउँछन् । यहाँसम्म आउन र सफलता पाउनुको श्रेय बुवा र हेमन्तलाई दिन्छन् ।

उमेर समूहको यात्रा

कुशलले सन् २०१२ मा काठमाडौंमा भएको राष्ट्रिय यू१६ प्रतियोगिता क्षेत्रनम्बर चारबाट खेलेका थिए । त्यसपछि क्याम्प हुँदै मे मा मलेसियामा भएको यू१६ इलिट कपमा नेपालको टोलीमा परेका थिए । कुशलले पहिलो खेलमै कुवेतविरुद्ध छैटौं नम्बरमा ब्याटिङ गर्दै ५४ बलमा ४ चौका सहित ३५ रन जोडेका थिए । दोस्रो खेलमा बहराइनसँग खेल्नुअघि अभ्यासमा फिल्डिङ गर्नेक्रममा हात भाचिएपछि स्वदेश फर्कनुपरेको थियो ।

२०१३ मा काठमाडौंमा राष्ट्रिय प्रतियोगिता भएको थियो । त्यो बेला उनले क्षेत्रनम्बर ४ बाट पहिलो राष्ट्रिय प्रतियोगिता खेलेका थिए । २०१४ मा धनगढीमा नेपाल प्रिमियर लिग (एनपिएल) मा पञ्चकन्या तेज च्याम्पियन हुँदा टोलीको बेन्चमै सिमित थिए । उनी यू१९ टोलीको बन्द प्रशिक्षणमा परेपनि अन्तिम टोलीमा स्थान बनाउन सकेनन् । २०१५ मा मलेसियामा भएको यू१९ विश्वकप छनोटको लागि कुशलले यू१९ टोलीमा पहिलो पटक परेका थिए । तर बेन्चमा सिमित भए ।

२०१५ को यू-१९ विश्वकप छनोटमा नेपालले फाइनलमा आयरल्यान्डलाई ३ विकेटले हराउँदै २०१६ मा बंगलादेशमा विश्वकप खेलेको थियो । बंगलादेशमा भएको यू-१९ विश्वकप टोलीमा परे । समूह डी मा रहेको नेपालले न्युजिल्यान्डलाई ३२ रन र आयरल्यान्डलाई ८ विकेटले पराजित गर्दै क्वाटरफाइनलमा स्थान बनाएको थियो । पहिलो खेलमा टेष्ट टोली न्युजिल्यान्डलाई हराउन कुशलले आठौं नम्बरमा ब्याटिङ गर्दै २३ बलमा ५ चौका सहित ३५ रनमा अविजित थिए । उक्त विश्वकपसँगै उनको उमेर समूह सकियो ।

पुलिस टोलीमा अनुबन्ध

नेपालले यू१६ विश्वकपमा उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्दा चर्चा र वाहवाही पाएको थियो । नेपाल पुलिस क्लबमा खासै खेलाडी थिएनन् । त्यसैले पुलिसले यू१९ टोलीले राम्रो प्रदर्शन गरेको हुँदा जुनियर खेलाडीलाई लिने निर्णय लिएको थियो । विश्वकपमा राम्रो प्रदर्शन गरेका कुशलसँगै, दीपेन्द्र, योगेन्द्रसिंह कार्की, सुनिल धमला र आरिफ शेख लगायतका युवा खेलाडीसँगै भर्ना भएका थिए ।

२०१६ को इपिएलमा शरद भेषावकरको कप्तानीबाट खेल्दै पञ्चकन्या तेज च्याम्पियन बन्यो । उनको प्रदर्शन सामान्य थियो । पहिलो संस्करणको डिपिएल विनोद भण्डारी कप्तान रहेको कन्चरपुर आइकोनिक, दोस्रो सिवाइसी अत्तरिया र तेस्रो विराटनगरबाट खेलेका थिए । इपिएल पछिल्लो पटक ललितपुर प्याट्रियटसबाट खेल्दै च्याम्पियन बनेका थिए । दुवै संस्करणको पिपिएल शरद भेषावकर टोली पोखरा पल्टनबाट खेल्दै आसिफका साथ ओपनिङ गरेका थिए ।

सिनियर टोलीको यात्रा

सिनियर टोलीको बन्द प्रशिक्षणमा कुशल २०१६ मै परेका थिए । २०१७ मा नेपालले आइसिसी वल्र्ड क्रिकेट लिग च्याम्पियनसिप २०१५–१७ अन्तर्गत नेपालले वैकल्पिक खेलाडी कुशल भुर्तेल र अनिल कुमार शाहलाई यूएई भ्रमणमा लगेको थियो । कुशल पहिलो पटक २०१९ नोभेम्बरमा बंगलादेशमा भएको एसिसी इमर्जिङ टिम्स एसिया कपको लागि नेपाली टोलीमा परेका थिए । लगातार ओपनर असफल हुँदा तत्कालीन प्रशिक्षक उमेश पटवालले कुशललाई नेपाली टोलीलाई सरप्राइज रुपमा ओपनिङमा ल्याएका थिए ।

उनले पहिलो खेलमै भारतको यू-२३ विरुद्ध खेल्दै २८ रन जोडेका थिए । हङकङले नाम फिर्ता लिदा नेपालले मौका पाएको थियो । इमर्जिङ कप लगत्तै नेपालमा भएको १३ औं दक्षिण एसियाली खेलकुद (साग) मा सिनियर टोलीमा परेपनि पुरै खेलमा बेन्चमा बस्नु परेको हो । नेपालले गत वर्ष माघमा ओमान र अमेरिकासँग ओडिआई त्रिकोणात्मक सिरिज र फागुनमा थाईल्यान्डमा इस्टर्न रिजन खेलेपनि कुशल टोली पर्न सकेनन् ।

त्यसपछि कोरोना महामारीको सुरु हुँदा लकडाउन भएको थियो । लकडाउनमा उनले कडा मिहिनेत गर्दै टोलीमा पूनरागमनको साथ उच्च प्रदर्शन गर्न सफल भएका छन् । उनलाई नेपालमा पारस खड्का र शरद भेषावकर मन पर्ने खेलाडी हुन् । अष्ट्रेलिया क्रिकेट टोलीको खेल्ने शैलीबाट प्रभावित कुशल रिकी पोन्टिङ आदर्श खेलाडी हुन् ।

एकेडेमी विनानै सिनियर टोलीको यात्रा

कुशल क्रिकेट सिक्नको लागि एकेडेमी हालसम्म नगएको बताउँछन् । उनी एक पटक मात्र गएका थिए । उनलाई त्यो दिन पनि राम्रोसँग छ । बुबाले २०६७ असोज २४ गते भैरहवामा शक्ति गौचनको स्टार एकेडेमीमा भर्ना गरिदिएका थिए । त्यो बेला सौरभ खनाल, प्रकाश केसी नाम चलेका खेलाडी थिए । एकेडेमीमा दुई वटा नेट थियो । सिनियर र जुनियरले सिक्ने ।

सौरभहरुको ब्याटिङ रमाएर हेरिरहेका थिए । त्यहिक्रममा नेटमा बसिरहेको बेला बलले नाकमा लागेर काटेपछि रगताम्य हुन पुगे । त्यसपछि उनी सिक्नको लागि एकेडेमी गएनन् । यू१९ सँगै काठमाडौंमा पुलिसमा जान थाले । हाल टियु मैदानमा साथीहरु मिलेर अभ्यास गर्ने गर्दछन् ।

चुनौती र अवसर दुवै

लामो र धेरै प्रयास पछि आसिफ र कुशलले नेपाललाई नयाँ आशा दिलाएका छन् । तर सहज भने छैन । घरेलु मैदानको भरिपूर्ण फाइदा उठाएका कुशल विदेशी भूमिमा र बलिया टोलीसँग कस्तो प्रदर्शन गर्छन् त्यो हेर्न बाँकी छ । घरेलु मैदान र समर्थक हुँदा पनि उनलाई खेल्न निकै सहज भयो । अर्कोतर्फ कागजी रुपमा मलेसिया र नेदरल्यान्ड्स नेपाल भन्दा कमजोर टोली पनि थिए ।

यस्तै प्रदर्शनलाई निरन्तरता दिन सके उनले नेपाली क्रिकेटमा टि२० शैलीमा लामो यात्रा गर्ने छन् । ५० ओभरको खेलमा पनि राम्रो सावित हुन सक्छन् । जुन चुनौती र अवसर कुशललाई पनि राम्रोसँग थाहा छ । त्यसैले त कुशलले भन्छन् चुनौती विना मज्जा पनि किन आउँछ र ।