काठमाडौं (हाम्रो खेलकुद)– नेपालको कराते लामो समयदेखि विवादमा रहँदा पटक पटक खेलाडीले पीडा भोग्दै आएका छन् । एसियाली खेलकुदमा समेत दुई अलग अलग टोली भएर दक्षिण कोरिया पुगेको इतिहास भएको नेपाली करातेका खेलाडी यसपटक नाम दर्ता भएर पनि विश्व कराते च्याम्पियनसिप खेल्नबाट बञ्चित भएका छन् ।

विश्व कराते महासंघको आयोजनामा दुबईमा सोमबार सुरु भएको च्याम्पियनसिपमा ८ खेलाडीको नाम दर्ता भएपनि ३ खेलाडी मात्र आयोजना स्थल पुगेपछि नेपाली करातेको कमजोर व्यवस्थापन फेरि एक पटक छताछुल्ल भएको छ । दुई वर्ष अघि स्वदेशमा आयोजना भएको १३ औं दक्षिण एसियाली खेलकुद (साग) का पदक विजेता खेलाडीले विश्व च्याम्पियनसिप गुमाउनु परेको छ ।

विश्व च्याम्पियनसिपका लागि सागका स्वर्णपदक विजेता मण्डेकाजी श्रेष्ठ, अनु अधिकारी, विप्लवलाल श्रेष्ठ, मुकुन्द महर्जन, निर्मला तामाङ खेल्नबाट बञ्चित भएका हुन् । सागका रजत पदक विजेता दिवस श्रेष्ठ, मोहम्मद शेख आलम र विजय श्रेष्ठ भने दुबई पुगेका छन् । दिवस व्यक्तिगत कामले केहि दिन अघि नै दुबई पुगेको मण्डेले जानकारी दिए । त्यहाँ पुगेका खेलाडीले पनि भाग लिन पाउने नपाउने निश्चित नसकेको बताइन्छ ।

तीन वर्षअघि अन्तर्राष्ट्रिय र राष्ट्रिय मान्यता प्राप्त दुई कराते महासंघलाई मिलाएर एक बनाइएपनि अहिले पनि महासंघको दोहोरो अस्तित्व कायम नै छ । अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता प्राप्त महासंघ जसलाई पुरेन्द्रविक्रम लाखेले नेतृत्व गर्छन् । त्यहि महासंघले ८ खेलाडीको नाम दर्ता गरेपनि अन्तमा ३ खेलाडी मात्र त्यहाँ पुगेका हुन् । आफ्नै जोखिममा दुबई जानु पर्ने लाखेले बताएपनि आफूहरु नगएको सागका दोहोरो स्वर्ण पदक विजेता मण्डेकाजीले बताए ।

सागका दाहोरो स्वर्ण पदक विजेता मण्डेकाजे र निर्मलाले एकल कातामा, स्वर्ण पदक विजेता विप्लवले ८४ केजी माथि, अनुले ५५ केजी, र मुकुन्द महर्जनको ६७ केजी तौल समूहमा नाम दर्ता थियो । दिवसले ८४ केजी मूनी ,मोहम्मदको ७५ केजी मुनी र विजयको ६० केजी मुनीमा नाम दर्ता रहेको बताइएको छ ।

‘सहभागिताका लागि सबै खेलाडीको भिसा आइसकेपछि पनि महासंघले खेलाडीले खेल्न पाउने ग्यारेन्टी भने लिन नसक्ने बताएको थियो । महासंघमार्फत नै हामीले दर्ता गरेका हौं । अफिसियल गेममा महासंघले सिफारिस नगरी भाग लिन पाइन्न,’ मण्डेले भने, ‘महासंघमार्फत दर्ता भएर आफ्नै खर्चमा जान हामी तयार थियौं । तर उहाँ पुगेर पनि खेल्न पाउने ग्यारेन्टी नभएपछि हामी गएनौं ।’ महासंघकी कमजोरका कारण आफूहरु विश्व च्याम्पियनसिप खेल्नबाट बञ्चित भएको उनको गुनासो छ ।

विश्व कराते महासंघमा नेपाल कराते महासंघको नविकरण नभएकै कारण खेलाडीले भाग लिन नपाउने भएका हुन् । महासंघले नविकरण वापत झण्डै ५६ लाख रुपैयाँ तिर्न बाँकी रहेको बताइएको छ । कराते प्रशिक्षक दीपक श्रेष्ठ दर्ता भइसकेका खेलाडीले भाग लिन नपाउनु दुःखद भएको जनाउँदै व्यवस्थापनमा कराते महासंघ पटक पटक चुक्दै आएको बताए ।

‘जसरी अहिले खेलाडीको दर्ता गरिरहेको छ । हेर्ने हो भने त्यो पनि आफैमा गलत छ । विश्व च्याम्पियनसिपका लागि छनोट प्रतियोगिता गराएर महासंघले खेलाडीको सहभागिता निश्चित गर्नुपर्ने हो,’ उनले भने,’ तर यहाँ खेलाडी आफैले सिफारिस लिनका लागि पहिला व्यवस्थापनालाई रिजाउने पर्ने परम्परा छ । यो भन्दा बिडम्बना के होला । अभिभावक संस्था नै गैर जिम्मेवार भएपनि अन्तमा खेल र खेलाडीले नै पीडा भोग्नु पर्ने हुन्छ ।’

तीन वर्षअघि शम्भु आचार्यको अध्यक्षतामा महासंघको एकता भएको बताइएको थियो । जसमा राष्ट्रिय मान्यता प्राप्त महासंघका अध्यक्ष दावा गुरुङ सह अध्यक्ष, लाखे उपाध्यक्ष रहेका छन् । एकता महासंघलाई दिएको निर्वाचन गराउने जिम्मेवारी पनि पूरा गर्न नसकेपछि अन्तर्राष्ट्रिय र राष्ट्रिय मान्यता प्राप्त महासंघको दोहोरो अस्तित्व कायम नै छ ।

गुरुङले मोहम्मद र विजयले दुवई जाने जानकारी गराएपनि अन्य खेलाडीको हकमा भने जानकारी नभएको बताए । उनले करातेको विवाद समाधान होस् भन्नका लागि आफूहरु मर्जमा जान तयार भएपनि त्यसले पनि विवाद समाधान हुन नसकेको बताए । गुरुङले आफूहरु जिम्मेवारीमा रहँदा सम्म विश्व कराते महासंघमा कराते महासंघको नविकरण रहेको दाबी समेत गरेका छन् । यो विषयमा बुझ्न लाखेसँग सम्पर्क गर्दा उनको फोन उठेन । करातेको दोहोरो अस्तित्व र विवादले गर्दा खेल र खेलाडीले अझै कहिले सम्म पीडित हुनुपर्ने त्यो भन्न सकिने अवस्था छैन ।