सुमन अधिकारी,बुटवल

आफूले बनाउन लागेको क्रिकेट मैदान तोकिएको समयमा निमार्ण पूरा गरि खेल खेलाउने बताउदै गर्दा विनोद कुँवरको कुरा धेरैले पत्याउन सकेका थिएनन् । तर आज बनजर जमिनलाई सम्याएर सिल्यान्यास गरिएको ९ महिनामा क्रिकेट खेल आयोजनाको घोषणा गर्दै गर्दा धेरै जना आश्चार्यमा पर्नु स्वभाविक छ ।

यो अवस्था सिर्जना भएको हो रुपन्देहीको तिलोत्तमा नगरपालिका वडा नं. १७ दरखसहवामा निमार्णाधिन एक्स्ट्राटेक ओभल अन्तराष्ट्रिय क्रिकेट मैदानको निमार्णबाट । गुल्मी घर भै अष्ट्रेलियामा बस्दै आएका विनोद कुँवर र उनकी श्रीमती सुदीक्षा गौतमले ४० करोडको निजी लगानीमा अन्तराष्ट्रिय स्तरको क्रिकेट मैदान बनाउछु भन्दै गर्दा धेरैलाई पत्यार लागेकै थिएन ।

सरकारी ठूला लगानीका सुरु गरेका मैदानहरु बर्षौसम्म अलपत्र परेको देखेका र भोगेका क्रिकेट प्रेमीहरुका लागि कुँवर दम्पत्तिको कुरा सपना नै लागेको थियो, नेपालमा नीजि लगानीमा अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको क्रिकेट मैदानको निमार्ण सम्पन्न हुन्छ भनेर ।

नेपालमा राज्यको लगानीमा एउटा पनि मैदान पूर्ण रुपमा बन्न नसकेको, नबनाइएको अवस्थामा एउटा व्यक्तिले कसरी मैदान बनाउन सक्छ ? सबैको प्रश्न यहि थियो । तर विश्वमा धेरै उदाहरण छन्, व्यक्तिको सोंच र पहलमा ठूलाठूला क्रिकेट मैदान बनेका छन् । त्यो काम नेपालमा किन हुन सक्दैन भनेर गुल्मीका एक युवक अगाडी बढे र आज बनाएर देखाएका छन् ।

फागुन २८ गते उद्घाटन

तिलोत्तमा नगरपालिकामा बन्दै गरेको निर्माणाधीन एक्स्ट्राटेक ओभल क्रिकेट मैदानको फागुन २८ गते औपचारिक उद्घाटन हुँदैछ । मैदानको उद्घाटनका रुपमा नेपाली भेट्रान क्रिकेट खेलाडीहरुबीचको टि–१० प्रतियोगिता आयोजनाको घोषणा गरिएको छ । एक्स्ट्राटेक ओभल क्रिकेट मैदानका ब्राण्ड एम्वेस्डर भेट्रान क्रिकेट खेलाडी शक्ति गौचनले फागुन २८ गते मैदानको औपचारिक उद्घाटनसंगै मैत्रीपूर्ण क्रिकेट प्रतियोगिताको आयोजना गर्न लागेको बताए ।

गौचनले फागुन २८ आफुहरुले आयोजना गर्न लागेको प्रतियोगिताबाट सो मैदानमा कुनै पनि प्रकारको अन्तराष्ट्रिय म्याच खेलाउन सकिने उद्घोष गर्न लागेको जानकारी दिए । गौचनले मैदान र पिचको सबै काम सकिएको छ र अब कुनै पनि क्रिकेट प्रतियोगिता आयोजना गर्न सकिने बताए ।

उद्घाटनमा हुने मैत्रीपूर्ण प्रतियोगितामा नेपालको पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय खेल खेलेको १९९६ को टोली, रुपन्देही लेजेन्ड्स, सन् २०१४ को टि विश्वकप खेलेको टोली र रेस्ट अफ नेपाल गरेर ४ टोलीले सहभागि हुने छन् । यसै वर्षको जेठ ३० गते मैदानको सिलान्यास गरिएको थियो । त्यसपछि मैदानमा धमाधम काम थालिएको थियो ।

पौने ५ विघा जग्गामा २५ हजार दर्शक क्षमताको क्रिकेट रंगशालासहित एकेडमी भवन निमार्ण थालिएको छ । मैदान निर्माणको पहिलो चरणमा मैदान लेभलिङ गर्ने, पिच बनाउने र आउटफिल्डमा घाँस बिछ्याउने काम सकिएको छ । मैदानका लागि आवश्यक मर्मत खेल समाग्रीहरु रोलर, घास काट्ने मेसिनहरु आएको छ । मैदानमा अब थप भौतिक पूर्वाधार थप्दै लाग्ने योजना रहेको छ ।

निमार्णाधिन क्रिकेट रंगशालामा होस्टलसहितको एकेडेमी र ट्रेनिङ सेन्टर बन्ने छ । रंगशाला कम्पाउन्डमा चार तलाको भवन बनाई १ सय जनालाई एकेडेमीमा राखेर प्रशिक्षण दिइने छ । एक्स्ट्राटेक ओभल क्रिकेट मैदानको क्युरेटरको भूमिकामा युएईमा लामो समय बसेर अबुधावीको शेख जायेद अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट रंगशालामा क्युरेटरको जिम्मेवारी लिएका माधव पाठकले बोकेका छन् ।

पारसको सन्न्यासपछिको कम व्याक

मैदानको उद्घाटनमा क्रिकेटबाट सन्यास लिएका नेपाल क्रिकेट संघ(क्यान) का सचिव तथा नेपाली राष्ट्रिय क्रिकेट टोलीका पूर्वकप्तान पारस खड्का मैदानमा उत्रने घोषणा गरेका छन् । सन्न्यासपछि पहिलो पटक नेपालमा क्रिकेट खेल्नका लागि सो मैदानमा उत्रन लागेको खड्काले बताएका छन् ।

‘मैले अब सन्न्यासपछि कहिले क्रिकेट खेल्छु भन्ने प्रश्न सबैको हुन्थ्यो, एक्स्ट्राटेकको उद्घाटनमा त्यो अवसर जुरेको छ । नेपाली क्रिकेटले नयाँ मैदान पाएको छ म ज्यादै खुसी छु ।’ खड्काले भनेका छन् । पारसले २०१४ टोलीको कप्तानी गर्नेछन् । १९९६ को कप्तानमा एलबी क्षेत्री, रेस्ट अफ नेपालमा कलाम अली तथा रुपन्देही लेजेन्ड्समा हरिबहादुर थापा कप्तान रहने छन् ।

पछिल्लो समय नेपाली क्रिकेटले ऐतिहासिक सफलता प्राप्त गरेको छ । नेपालीमा बढ्दो क्रिकेटप्रतिको क्रेज र खेलाडीहरुले निकालेको परिणामलाई थप अगाडि बढाउन लाग्न सकिएन भने परिणाम शुन्यमा झर्ने छ । स्तरीय खेलकुदका लागि भौतिक पूर्वाधार पहिलो र अनिवार्य पूर्वसर्त हो । पर्याप्त भौतिक पूर्वाधारको बिना अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिस्पर्धामा सफलता हात लाग्दैन ।

आज नेपाली खेलकुदको प्रमुख चुनौती पनि भौतिक पूर्वाधारको अभाव हो । खेलक्षेत्रमा आफ्नो सुनौलो भविष्य खोज्न न्यूनतम् भौतिक पूर्वाधारको अभावमा सक्रिय खेलाडीका लागि ओवल क्रिकेट मैदान तयार हुनु निकै उत्साहाको विषय भएको लुम्बिनी खेलकुद परिषदका सदस्य सचिव जयप्रकाश भट्टराईले बताए ।

विनोद कुवरले थालेको अभियान हामी सबैको अभियान हो भन्दै सदस्य सचिव भट्टराईले मैदान बनेको कुरालाई यस क्षेत्रका खेल संस्था र खेलप्रेमीहरुले अपनत्व ग्रहण गरेर अगाडी बढ्नु पर्ने बताएका छन् । उनले उहा यसलाई सरकारलाई चुनौति नभएर सहकार्यको एक नमुना बनाउन आग्रह गरेका छन् ।

क्रिकेटको ‘पहिचान’ रुपन्देहीमा
रुपन्देही नेपालमा क्रिकेटको ‘हब’ को रुपमा पहिचान बनाएको जिल्ला हो । रुपन्देहीले दर्जनौं प्रभावशाली क्रिकेटर उत्पादन गरेको मात्र होइन नेपालको क्रिकेटको नेतृत्व गरेको छ । नेपालको क्रिकेटको परिचर्चा गर्दा रुपन्देहीको नाम छुट्न सक्दैन । क्रिकेटको विकासमा अग्रणी स्थान बनाएको रुपन्देहीले सधै खेलकुदमा नयाँ पहिचान स्थापित गर्दै आएको छ । यसैको नयाँ पहिचन थपिएको छः नेपालको एक मात्र नीजि क्षेत्रको अन्तराष्ट्रिय क्रिकेट मैदान भएको जिल्ला भनेर ।

रुपन्देहीबाट उत्पादन भएका थुप्रै क्रिकेटरले आफ्नो ब्याटिङ, बलिङ र फिल्डिङसंगै प्रशिक्षणबाट थुप्रै राष्ट्रिय÷अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा देशको गौरव राखेको छन् । खेलाडीहरुले देखाएको हुनरकै कारण आज नेपालले क्रिकेटमा गर्व लाग्ने अवस्था आएको छ ।

रुपन्देहीबाट उदाएका राजु खड्का, शक्ति गौचन, वसन्त रेग्मी, सुशन भारी, कुशल मल्ल, अमृत भट्टराई, देव खनालजस्ता दर्जनौ प्रतिभाशाली लिजेन्ट तथा युवा क्रिकेटरले अन्तर्राष्ट्रिय खेलवृत्तमा देशलाई चिनाएका छन् । यसैगरि वसन्त शाही, सञ्जय गुरुङ, सत्यजित सरकार, समिर खान, जगत टमाटाजस्ता क्रिकेटका नेतृत्वदायी हस्ती पनि रुपन्देहीले उत्पादन गरेको छ ।

त्यहि अभियानमा थपिएको छ तिलोत्तमा नगरपालिका वडा नम्बर १७ दरखसवामा करिब ४० करोड रुपैयाँ लगानी गरेर पाँच बिगाहा जमिनमा बनेको क्रिकेट मैदान । निजी क्षेत्रको लगानीमा नेपालका बन्न लागेको पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट मैदान र क्रिकेट एकेडेमीको शिलान्यास भएको ९ महिनामा प्रतियोगिता आयोजना गर्ने अवस्थमा पुगेको छ ।

निमार्णका लगानीकर्ता कुवरले पहिलो वर्ष क्रिकेट मैदान, पिचसंग सम्बन्धित कामसहित पाँच हजार दर्शक क्षमताको रंगशाला बनाइने र प्रत्येक वर्ष पाँच हजार दर्शक क्षमता बढाउँदै लगेर आगामी चार वर्षभित्र रंगशालालाई २५ हजार दर्शक क्षमताको बनाइने लक्ष्य राखेका छन् । ‘एक्स्ट्राटेक ओभल’ क्रिकेट मैदान नाम दिएको रंगशाला सुरुवाती निमार्ण काममा कुवर आफै प्रत्यक्ष खटिएका थिए । अष्ट्रेलियमा आइटीको विजने र शिक्षा दिइरहेका कुवर मैदानको उद्घाटनका लागि यसै हप्ता नेपाल आउदैछन् ।

गौचन ‘एक्स्ट्राटेक ओभल’ क्रिकेट मैदान र क्रिकेट एकेडेमीको ‘ब्रान्ड एम्बासडर’को भूमिकामा सक्रिय छन् । उक्त एकेडेमी र ट्रेनिङ सेन्टरको सम्पूर्ण जिम्मेवारी गौचनलाई नै दिएको छ । यसरी निर्माण हुने क्रिकेट रंगशालामा छात्रावाससहितको एकेडेमी र ट्रेनिङ सेन्टर हुनेछ । लामो समय यूएईमा बसेका क्युरेटर माधव पाठकले अवुधावीको शेख जायेद अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट रंगशालामा समेत क्युरेटरको जिम्मेवारी निर्वाह गरिसकेको अनुभव रहेको बताउदै ‘एक्स्ट्राटेक ओभल’ को मैदानमा कुनै कमी हुननदिएको धारणा राख्दछन् ।