रोहित सुनार (पाठक प्रतिक्रिया)

नेपाली खेलकुदमा समय समयमा फुटबल र क्रिकेटको तुलना हुने गर्दछ । यी दुई खेलमा कुन खेल लोकप्रिय र ठुलो छ आ आफ्नै तर्क पनि छन् । तर, जति बहस भएपनि, विश्व खेलकुद जगतमा फुटबल नै ठूलो र लोकप्रिय छ । फुटबल आज विश्वभरका सबै देशहरुमा खेलिन्छ र विश्व फुटबल महासंघ (फिफा) को सदस्य राष्ट्र मात्रै २ सय ६ पुगिसके । अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट परिषद् (आइसिसी) को सदस्य राष्ट्र संख्या जम्मा १ सय ५० पुग्दैछ ।

बर्षेनी फोब्र्स पत्रिकाले गर्ने सर्वेक्षणमा खेलाडीको कमाई र धनसम्पतीमा पनि फुटबल खेलाडीहरु नै छाएका हुन्छन् । क्रिकेट खेलाडी फुटबल खेलाडीको कमाईको छेउछाउ पनि पुग्न सक्दैनन् । क्रिकेट खेलाडीको तुलनामा फुटबल खेलाडीले मनग्य आम्दानी गर्छन् ।

तर, केहि देशमा क्रिकेट खेल यती लोकप्रिय छ की त्यो देशमा फुटबल नै ओझेलमा परेको छन् । त्यसको बलियो उदाहरण छिमेकी देश भारत हो । भारतमा क्रिकेट यती लोकप्रिय छ कि त्यो देशलाई विश्व क्रिकेटको पागलहरुको देश भनेर चिनिन्छ । त्यहाँ क्रिकेटको तुलनामा फुटबलको अवस्था निकै नै नाजुक छ ।

क्रिकेटसँग सम्बन्धित सानो भन्दा सानो सुचना त्यहाँको टेलिभिजन र पत्रिकाहरुको हेडलाईन न्युज बन्ने गर्दछन् । तर, फुटबलमा दक्षिण एसियामा च्याम्पियन बन्दा पनि त्यसले खासै महत्व पाउदैन ।

अब यी दुई खेलहरुको खेल्ने तरिका तुलान गर्ने हो भने फुटबल खेल्न मात्र होइन बुझ्न पनि धेरै सहज छ । तर क्रिकेट भने खेलाडी र यस खेलसँग सम्बन्धित व्यक्ति र जुन देशमा लोकप्रिय छ त्यहाको समर्थकले मात्र बढी बुझेको पाइन्छ । फुटबल खेल्नका लागि पनि क्रिकेट भन्दा सहज छ ।

फुटबल दिन वा रात, घाम, पानी, जाडो वा गर्मीमा खेल्न सकिन्छ । तर क्रिकेट खेललाई भने धेरै विषयले प्रत्यक्ष प्रभाव पार्दछ । क्रिकेट खेलहरु हुँदा पानी परेर खेल रोक्नु परेको खबर आइरहेका हुन्छन् । फुटबल खेल ९० मिनेटको हुन्छ भने क्रिकेट ५० ओभरको खेल सकाउदा झन्डै ६ घण्टासम्म लाग्छ । क्रिकेट पछाीि पर्नुको एउटा कारण यो पनि हो । क्रिकेटलाई यसको पिचले पनि असर गर्छ । मौसम अनुसार खेलको प्रकृति परिवर्तन हुनाले यसमा खेल्न पनि कठिन हुन्छ ।

दुई खेलको प्रतियोगिताको स्तरको बारेमा कुरा गर्दा, फुटबलमा प्राय महादेशीय प्रतियोगिता र क्षेत्रिय प्रतियोगिता हुन्छन् । तर क्रिकेटमा टेष्ट म्याच खेल्ने राष्ट्रहरुले धेरै अन्तर्राष्ट्रिय खेल खेल्छन् । क्रिकेटमा टेष्ट बाहेकका अन्य देशहरुले भने वर्ष एक वा दुइ पटक मात्र आइसिसी अन्तर्गतका प्रतियोगिता खेल्न पाउछन् । प्राय सबै देशहरुमा फुटबलको घरेलु हुन्छन् ।

क्रिकेट थोरै देशहरुमा मात्र घरेलु लिगको संरचना रहेको छ। फुटबलको तुलनामा स्तरिय लिग क्रिकेट पनि भएको पाइदैन । विश्व कपको कुरा गर्ने हो भने विश्वका हरेक देशमा हेरिन्छ । क्रिकेट को विश्वकपमा भने खेल्ने विश्वव्यापी चासो पाइदैन । फुटबल विश्व कप ३२ वटा राष्ट्रले खेल्छन भने छनोट चरणमा सबै राष्ट्रले उत्तिकै मौका पाउँछन् । तर क्रिकेटमा जम्मा १० राष्ट्रले विश्वकप खेल्दैछन् । टेष्ट खेल्ने ८ राष्ट्रको विश्व कपमा स्वतः सहभागिता हुन्छ भने बाँकी दुई स्थानका लागि छनोट चरण हुन्छन् ।

फुटबलमा फिफाले सबै राष्ट्रलाई समान अवसर दिएको छ । तर क्रिकेट भने आइसिसीले नै राष्ट्रहरुको अवस्था अनुसार सुविधा दिएको हुन्छ । नेपालमा पनि अन्य देशमा जस्तै क्रिकेट भन्दा फुटबल लोकप्रिय छ । तर, नेपालले फुटबल वा क्रिकेटमा सहभागिता जनाउँदा समर्थक खेल भन्दा देशको नामको पछाडि लाग्ने गरेका छन् ।

यो पाठक रोहित सुनारको व्यक्तिगत विचार हो। तपाईं पनि खेलसँग सम्बन्धित आफ्नो केहि बिचार [email protected]मा ईमेल गर्न सक्नुहुनेछ।