6 months ago
August 28, 2024
सुबास हुमागाईं, काठमाडौं
साफ यू२० च्याम्पियनसिपको फाइनलमा बंगलादेशसँग पराजित हुँदै नेपाल घरेलु भूमिमा उपाधि जित्नबाट बन्चित भयो । फाइनल पुग्दासम्म प्रतियोगिताभर अपराजित रहेको नेपालले समूह चरणमा बंगलादेशलाई पनि हराएको थियो, तर फाइनलमा नेपाललाई भाग्यले साथ दिएन । र ४-१ को फराकिलो हार बेहोर्दै उपविजेतामा सिमित भयो ।
त्यसो त नेपालको नतिजामा नेपालले ३ जित र १ हारको तथ्यांक राखेपनि प्रदर्शन हेर्दा श्रीलंकाविरुद्ध खेलबाहेक नेपाल बाँकी तीन खेलमा कमजोर देखिन्थ्यो । श्रीलंकाविरुद्ध १-० को जितमा निराजन धामीको गोलबाहेक नेपालले खासै दबाब दिन सकेको थिएन । फाइनलबाहेक प्रतियोगिताको सबै खेलमा ४-२-३-१ को रणनीतिमा खेलेको नेपालले फाइनलमा ४-३-३ को रणनीति लिँदै सुरुवात गर्यो ।
बंगलादेशविरुद्ध समूह चरणमा २-१ को जित निकालेको नेपालले फाइनलमा पनि उत्कृष्ट सुरुवात गर्यो । सुरुवाती २० मिनेटमै ३ राम्रो अवसर पाएको नेपालले बललाई पोस्टभित्र छिराउने बाहेक सम्भव सबै प्रयास गर्यो । नेपालले खेलमा पकड जमाइरहेको अवस्थामा अकस्मात खेलको २४ औं मिनेटमा नेपालबाट खेलाडी परिवर्तन भयो । मिडफिल्डमा कुशल देउवा र अभिनाश स्याङतानलाई आक्रमणमा जान समय दिइरहेका लछु थापाको स्थानमा विंगर अनिल बोम्जन मैदान पसे ।
यसअघिका खेल विंगरको भूमिकामा सुरुवात गरिरहेका अनिललाई लछुको स्थानमा प्रवेश गराइयो । र उनलाई सेन्टर मिडफिल्डमा खेल्ने जिम्मेवारी प्रशिक्षक उर्जन श्रेष्ठले सुम्पिए । यसको मतलब कुशल देउवा लछुले छोडेको डिप मिडफिल्डमा खसे । र त्यसपछि बंगलादेशले एकपछि अर्को आक्रमण बुन्ने अवसर पायो ।
एक त अनिल आफ्नो पोजिसनबाहिर खेल्नु पर्यो, सँगसँगै आक्रमणमा नेपालले सिर्जना गर्दै आएको अवसर पनि घट्दै गए । अभिनाश पनि आक्रमण भन्दा डिफेन्समा बढी ध्यान दिनुपर्ने अवस्था आयो । जसको कारण नेपाली आक्रमणको गति कम हुँदै गयो । र पहिलो हाफको अन्तिम समयमा बंगलादेशले फ्रिकिकमा गोल गर्दै नेपालमाथिको दबाबलाई आफ्नो अग्रतामा परिणत गर्यो ।
दोस्रो हाफमा बंगलादेशले आफ्नो स्वभाविक खेल पस्कियो । नेपालले ५९ औं मिनेटमा अभिनाशको स्थानमा सरोज र विंगर निरज कार्कीको स्थानमा हरिश राज भट्टलाई उतार्यो । सरोज खेल अवधिभर चलायमान देखिए भने हरिशको उपस्थिति भए नभए जतिकै भयो । उनले स्थान लिएका निरजको पनि प्रतियोगितामा सम्झन लायक क्षण सायदै बने, र उनले सबै ४ खेल सुरुवात नै गरे ।
खेलको ६४ औं मिनेटमा नेपाल २-० ले पछि परेको अवस्थामा मुख्य अतिथि बस्ने स्थानबाट महासचिव किरण राई तल ओर्लिए । नेपालको बेन्च नजिकै पुग्न लागेको मात्र थिए प्रशिक्षक उर्जन श्रेष्ठ नै टचलाइन छाडेर महासचिव निर पुगे । नेपाल पछि परेको अवस्थामा केही आक्रोशित समेत देखिएका महसचिव राईले केहि साउती गरे । प्रशिक्षक श्रेष्ठले दबाबका बीच टाउको हल्लाउँदै टचलाइन फर्किए ।
नेपालले त्यसपछि ७० औं मिनेटमा लेफ्ट ब्याक सबिन घिमिरे निकालेर फरवार्ड रोहन खड्गीलाई मैदान प्रवेश गरायो । डिफेन्समा ३ खेलाडी मात्र रहेको अवस्थामा नयाँ स्वरूपमा भिज्न नपाउँदै नेपालले अर्को गोल खायो । लेफ्ट विंगमा बंगलादेशका दुई खेलाडीले बनाएको मुभ पेनाल्टी क्षेत्रभित्र २ हेडरसँगै ३-० को अग्रता बन्यो ।
बंगलादेश ३-० ले अघि बढेको केहीबेरमा दर्शक दिर्घाबाट बोतल प्रहार भएपछि खेल रोकियो । नेपालका फरवार्ड समिर तामाङले पेनाल्टी क्षेत्र भित्र डाइभ दिएर पेनाल्टी जित्न खोज्दा रेफ्री मोहमद जफरानले समिरविरुद्ध नै पहेंलो कार्ड देखाए । समिरले यस प्रतियोगितामा भुटानविरुद्ध पनि डाइभकै कारण पहेंलो कार्ड खाएका थिए ।
रेफ्रीको निर्णयमा असन्तुष्ट दर्शकले बोतल मैदानतर्फ फाले । दर्शक र मैदानबीच बाधक बन्नुपर्ने नेपाल प्रहरीको पंक्तिलाई खेलमा मस्त रहेका कारण बोतल फालेको कारण खेलमा समस्या आएको थाहा पाउन केही समय लाग्यो ।
मैदानमा ड्युटी गरिरहेका सेक्युरिटी गार्ड र प्रहरी मैदान नभएर दर्शकतर्फ हेर्नुपर्ने हो । तर टिकट काटेर आएका दर्शकभन्दा राम्रो ठाउँमा बसेर आफ्नो जिम्मेवारी कम र खेलको मनोरन्जन लिने प्रवृति आजको खेलमा पनि निरन्तरता पायो । त्यसैले प्रहरीको प्रयास भन्दा नेपाल र बंगलादेशका खेलाडीले दर्शकलाई बोतल नफाल्न भनेपछि त्यो रोकियो र खेल सुचारु भयो । यसअघि प्रतियोगिता दौरान रातो कार्ड पाएर बाहिर रहेका खेलाडीलाई मैदानभित्र पसेर गोलको खुसी मनाउन दिएको सुरक्षा क्षेत्रबाट धेरै अपेक्षा गर्नु पनि पक्कै गलत हुन्थ्यो ।
खेल सुचारु भएपछि नेपालले केहि आक्रमण त बुन्यो तर बंगलादेशको काउन्टर अट्याक पनि निरन्तर जारी रह्यो । ८० औं मिनेटमा समिर तामाङले गोल फर्काएपछि माहोल केही बदलिएजस्तो मात्र भएको थियो । त्यसपछि नेपालले पुन: खेलमा पकड जमाउन सकेन । इन्ज्युरी समयमा पियास नोभाले अर्को गोल थप्दै जित पक्का गरे । त्यो प्रहार गोललाइनबाट क्लियर गरिएको आभास भएको थियो, तर रेफ्रीले दिएको निर्णय स्विकार्नुको विकल्प नेपालसँग रहेन ।
२ साता प्रशिक्षण गरेर आएको बंगलादेशको टोलीले २ महिनादेखि प्रशिक्षणमा रहेको नेपाली टोलीलाई पराजित गर्यो । खेलाडीले त प्रशिक्षकको निर्देशनअनुसार खेल्ने नै हो, तर नेपालको बेन्च हेर्दा लाग्थ्यो खेलाडी खेलिरहेका होइनन् खेल्दिनुपरेको अवस्था थियो । प्रशिक्षक उर्जन श्रेष्ठ पहिलो हाफको अवधिभर खेलाडीलाई निरन्तर निर्देशन दिइरहेका थिए ।
अझ भुटानविरुद्ध सेमिफाइनलमा पहिलो मिनेटदेखि अन्तिम मिनेटसम्म उनी शान्त थिएनन् । सबै प्रशिक्षकको टचलाइनमा आ-आफ्नो निर्देशन दिने तरिका हुन्छ, तर बल चल्दा चल्दा, खेलाडी खेल्दा खेल्दै निर्देशन दिने सायदै प्रशिक्षकमा देखिन्छ । खेलाडीभन्दा बढी खेलमा प्रशिक्षक श्रेष्ठ नै आवद्ध भएजस्तो देखिन्थे । तर त्यसले खेलाडीमा कति प्रभाव पार्यो, त्यो सोचनीय छ ।
खेलाडीले गरेको गल्तीमा तुरुन्त गाली गर्ने उनको बानीले युवा खेलाडीमा त्यति सकारात्मक प्रभाव पारेजस्तो ठिक माथि रहेको मिडिया बक्सबाट देखिएको थिएन । सकेसम्म खेलाडी आफ्नो बेन्चबाट टाढा नै बस्न चाहेको भान मैदानमा देखिन्थ्यो । बल चलिरहेको अवस्थामा पनि खेलाडीलाई बोलाउनेसम्म श्रेष्ठबाट हुँदा खेलाडी केही चिढिएजस्तो भाव हुन्थ्यो ।
नेपालले प्रतियोगितामा फाइनलबाहेक ३ खेलमा एकै सुरुवाती ११ रोज्यो । फाइनलमा फरक रणनीतिले सुरुवात उत्कृष्ट हुँदाहुँदै पनि गोल ननिस्क्दा प्रशिक्षक श्रेष्ठले पुरानै – ११ कायम गर्न खोजे । र फाइनलमा बंगलादेशका प्रशिक्षकको भनाइ मान्ने हो भने नेपाल दबाब खेप्न नसक्दा हार बेहोर्न पुग्यो ।
‘हामीले नेपाललाई सुरुवातमा आक्रमण गर्न दियौं, र काउन्टर अट्याकमा भर पर्यौं । नेपालले गल्ती गर्छ भने त्यसलाई सदुपयोग गर्न चाहन्थ्यौं । तर नेपालले दबाब लियो र खेल्न सकेन,’ बंगलादेशका प्रशिक्षक मरुफुल हकले फाइनल जितेपछि दिएको अभिव्यक्ति थियो यो ।
बंगलादेश आफ्नो मुख्य गोलरक्षकविना नै उत्रिएको थियो, र जसका कारण दोस्रो रोजेका मोहमद असिफले पोस्ट सम्हाले । तर भारतविरुद्ध २ पेनाल्टी बचाएर आफूलाई प्रमाणित गरेका उनलाई नेपालले कमजोर आँक्यो । नेपाली खेलाडीले पहिलो हाफमा ‘सुट एट साइट’ अर्थात पोस्ट देखेपछि प्रहार गर्ने रणनीति लिए ।
भलै आसिफ रोजाइमा दोस्रो थिए, तर प्रदर्शनमा उनले आफ्नो अब्बलता दोहोर्याए । र लगातार नेपालको हवाइ फायर रोकेकै कारण हुनुपर्छ, लगभग २ घण्टा मात्र खेलेर पनि सर्वोत्कृष्ट गोलरक्षकको उपाधि पाए । नेपाली खेलाडीले मैदान बाहिर बसेको प्रशिक्षण टोलीबाट पाएको निर्देशन यहाँ पनि चुक हुन पुग्यो ।
अर्कोतर्फ नेपालले बंगलादेशको अर्को परिवर्तनको फाइदा भने उठाउन असमर्थ रह्यो । नियमित सेन्टर डिफेन्डर सेमिफाइनलमा रातो कार्ड खाएपछि बंगलादेशले राजीव होसेनलाई पहिलो पटक सुरुवाती ११ मा उतारेको थियो । र खेलको केहि सेकेन्डमै उनले पहेंलो कार्ड पाए । आफूले बल छुनु अघि नै पहेंलो कार्ड पाएको अवस्थालाई नेपालले थप दबाब दिएर सदुपयोग गर्न सकेन । आक्रमणमा झन दबाब बनाउनुपर्ने अवस्थामा रणनीति बदलेर नेपालबाट अर्को गल्ती भयो ।
मैदानभित्र युवा खेलाडीबाट प्रशिक्षकले चाहेजस्तो प्रदर्शन नभएको तर्क पनि प्रशिक्षक उर्जन श्रेष्ठले राखे । पहिलो हाफमा पाएको अवसर सदुपयोग नहुँदा खेलमा हार बेहोर्नुपरेको उनको भनाइ थियो । हारपछि पत्रकार सम्मेलनमा उनले पहिलो हाफमा अवसर सदुपयोग गर्न नसकेका खेलाडीको नाम नै तोकेर भने । तर यसो भनिरहँदा पक्कै उनले आफूले गरेका केही गल्ति पनि स्वीकारे होलान्, मनमनै ।
प्रशिक्षक उर्जन श्रेष्ठ एएफसीको ए लाइसेन्स प्राप्त प्रशिक्षक हुन् । उनीसँग शीर्ष डिभिजन क्लबसँगै उमेर समूहको टोली हेरेको अनुभव पनि छ । तर उनले आफ्नो प्रशिक्षण लाइसेन्स सुधार्न नपाएको धेरै समय भइसक्यो । श्रेष्ठजस्तै नेपालमा ए लाइसेन्समै अड्किएका प्रशिक्षकको संख्या ३ दर्जन बढी छ । त्यसमा केही त पलायन नै भइसके ।
नेपालमै उपलब्ध केही उत्कृष्ट प्रशिक्षकलाई एन्फाले नै जगेडा बनाएर पनि राखेको छ । त्रिभुवन आर्मीको मुहार फेरेका नवीन न्यौपाने हाल एन्फाको प्रशिक्षण युनिटमा छन्, तर प्रशिक्षणमा जिम्मेवारीविहिन । न उनलाई क्लब हेर्न छुट छ, न त राष्ट्रिय टोली वा उमेर समूह नै । नेपालमा उत्कृष्ट मानिएका युवा प्रशिक्षक विष्णु गुरुङ, युगलकिशोर राई लगायत अन्य केही नामले विदेशको बाटो रोजिसके । नेपालमै रहेर केही गर्ने चाहना राख्नेलाई पनि एन्फाले प्रो लाइसेन्सको लागि सहयोग गर्न सकेको छैन ।
शून्य, नेपालमा प्रो लाइसेन्स प्रशिक्षक शून्य नै छ । तर एन्फाले यसलाई गम्भीरतापूर्वक लिएको छैन । राष्ट्रिय टोली हेर्न प्रो लाइसेन्स प्रशिक्षक अनिवार्य भएको अवस्थामा नेपालले अब अन्तर्राष्ट्रिय फुटबल खेल्न विदेशी प्रशिक्षक भित्र्याउनु पर्ने बाध्यकारी अवस्था सिर्जना भएको छ ।
सन् २०१५ मा एएफसीले राष्ट्रिय टोली हेर्न कम्तिमा ए लाइसेन्स अनिवार्य गरेपछि एन्फाले लगातार ए कोर्ष गर्दै झन्डै ४ दर्जन प्रशिक्षकलाई लाइसेन्स प्राप्त गर्ने अवसर दिएको थियो । तर पछिल्लो ५ वर्षमा प्रो लाइसेन्स आवश्यक हुँदा पनि यसमा ध्यान गएको छैन । न त ए लाइसेन्स नै थप्न सकेको छ । प्रशिक्षकहरु आफैं विदेश गएर कोर्ष गरेपनि उचित अवसर दिइएको छैन ।
एकातर्फ कर्मचारी र उच्च पदस्थ अधिकारीहरु आफ्नो तलब बढाउन व्यस्त छन्, अर्कोतर्फ फुटबलको मगज मानिने प्रशिक्षण क्षेत्र अस्तव्यस्त छ । फाइनल खेल खेल चल्दै गर्दा महासचिवले प्रशिक्षकलाई टचलाइन बाहिर आउन बाध्य गराएर दिएको निर्देशनले पनि हामी कुन स्तरमा छौं भन्ने प्रश्न आफैंलाई गर्नुपर्ने अवस्था आएको छ । मैदानमा खेलाडीले ९० मिनेट बिताएर ४-१ को नतिजा त ल्याए, तर खेल नेपालले मैदानबाहिर हारिसकेको थियो । नतिजाले मात्र प्रमाणित गरिदियो ।
February 16, 2025
काठमाडौं (हाम्रो खेलकुद)- अन्तराष्ट्रिय महिला फुटबल च्याम्पियनसिपको अघिल्लो दिन आइतवार आयोजक नेपालसहित चारै टोलीले उपाधिको लागि खेल्ने बताएका छन् । दशरथ रंगशालामा भएको प्रि म्याच कन्फ्रेन्समा नेपालकी कप्तान तथा गोलकिपर एञ्जिला तुम्बाप्पो सुब्बाले बोलेर भन्दा पनि मैदानमा खेलेर देखाउने बताइन्। उनले तयारी पनि यो पटक राम्रो भएको जिकिर गरिन्। नेपाली टोलीले पछिल्ला प्रतियोगिताहरुमा हार्दा डिफन्समा […]
February 16, 2025
काठमाडौं (हाम्रो खेलकुद)- नेपाली राष्ट्रिय महिला फुटबल टोलीकी स्टार स्ट्राइकर सावित्रा भण्डारी ‘साम्बा’ ले महिला अन्तराष्ट्रिय फुटबल च्याम्पियनसिपको पहिलो खेल नखेल्ने भएकी छिन्। नेपालले सोमवार कीर्गिस्तान विरूद्धको खेल्दै च्याम्पियनसिपको सुरुवात गर्नेछ । साम्बा भोलि बिहान मात्र फ्रान्सबाट स्वदेश आइपुग्नेछिन्। प्रि म्याच कन्फरेन्समा आइतवार नेपाली टोलीका मुख्य प्रशिक्षक राजेन्द्र तामाङले टाढाबाट आउँदैछिन् र उनलाई आराम चाहिने […]
February 16, 2025
एजेन्सी – आर्सनलले इंग्लिस प्रिमियर लिगमा लेस्टर सिटीलाई पराजित गरेको छ । आर्सनलले शनिवार लेस्टरलाई २-० ले पराजित गरेको हो । लेस्टरको घरेलु मैदानमा आर्सनलको जितमा दुवै गोल मिकेल मोरिनोले गरे । मोरिनले खेलको अन्तिम समय तिर गोल गरे । उनले खेलको ८१ र ८७औं मिनेटमा गोल गरे । आर्सनल २५ खेलबाट ५३ अंकका साथ […]