सुबास हुमागाईं, काठमाडौं

रुपेश तामाङ नेपाली फुटबल पछ्याउनेका लागि नयाँ नाम होइन । नेपाली फुटबलकै स्वर्णीम ब्याच मानिने विमल घर्तीमगर, अनन्त तामाङ, अन्जन विष्ट लगायत खेलाडी सम्मिलित एन्फा एकडेमी ब्याचका डिफेन्डर हुन् उनी । अहिलेको अवस्था हेर्दा उनि डिफेन्डर थिए भन्दा फरक नपर्ला, किनभने उनले प्रतिस्पर्धात्मक खेल नखेलेको ४ वर्ष बढी भइसक्यो । कारण हो लगातार चोट ।

नेपालले सन् २०१४ मा थाइल्याण्डमा एएफसी यू-१६ प्रतियोगिता खेल्दा कुवेत र उत्तर कोरियाजस्ता बलिया टोलीविरुद्ध खेल्दा उनले हाल राष्ट्रिय टोलीमा रहेका अनन्त तामाङ, दीनेश राजवंशी लगायत खेलाडीसँग डिफेन्स सम्हालेका थिए । त्यस प्रतियोगितामा नेपालको प्रदर्शनले निकै प्रशंसा बटुलेको थियो ।

त्यसअघि सन् २०१३ मा भएको यू-१६ को छनोटमा नेपालले बहराइन, इराक र तुर्कमेनिस्तान जस्ता टोलीविरुद्ध अपराजित रहँदै समूह विजेता बनेर अन्तिम चरणको यात्रा तय गरेको थियो । त्यस प्रतियोगिताको प्रदर्शनले पनि नेपाली फुटबलमा यस ब्याचले केहि राम्रो गर्छ भन्ने लख काटिएको थियो । भयो पनि त्यस्तै ।

त्यसयता अन्जन, अनन्त र विमलसँगै दीनेश राजवंशी, हेमन्त थापामगर, सुनिल बल लगायतले सिनियर टोलीबाट डेब्यु गरिसकेका छन् । अमित तामाङ, संजोक राई, विश्वास श्रेष्ठ, गौरव बुढाथोकी लगायत खेलाडी राष्ट्रिय टोलीको बन्द प्रशिक्षणमा परिसकेका छन् । बिडम्बना भन्नुपर्छ त्यसै ब्याचका केहि खेलाडी खेल जीवन छोडेर विदेशी सेनामा भर्ति हुन लागे । त्यसबेलाका डिफेन्डर आकाश थापा, जनोम लिगल, सुदन थापा, मिडफिल्डर विकास थापा, फरवार्ड शिव सुवेदी लगायत खेलाडी हाल विदेशी सेनामा कार्यरत छन् ।

सुरुमा घरमा फुटबलमा लाग्न केहि कठिन भएका रुपेशले यू-१६ को प्रदर्शनपछि फुटबल नै खेल्ने निर्णय लिए । उनले २०७१ सालमा राष्ट्रिय लिगमा घरेलु टोली मोरङबाट खेल्ने निधो गरे । उनलाई अन्य ए डिभिजन क्लबबाट खेल्ने प्रस्ताव आएपनि पहिलो प्रतियोगिता आफ्नो ठाउँबाट खेल्न उनको रहर थियो । उनले उक्त लिगमा ७ खेल खेले ।

२०७२ साल वैशाख १२ गतेको महाभूकम्पको दिन रुपेश मोरङ-११ को जर्सीमा राष्ट्रिय लिगको खेल खेल्दै थिए । भूकम्पका बाबजुद पनि झापा-११ विरुद्ध उक्त खेल एन्फाले जारी राख्ने निर्णय लियो । खेलमा मोरङ पराजित भयो । र दुर्भाग्य भन्नुपर्छ आजको दिनसम्म रुपेशले खेलेको अन्तिम खेल पनि त्यहि हुन पुग्यो । भूकम्पका कारण एन्फाले लिग स्थगित गर्यो ।

लिग सुचारु हुनुअघि नै साफ यू-१९ च्याम्पियनसिपका लागि प्रशिक्षण डाकियो । बालगोपाल महर्जनको प्रशिक्षणमा यू-१६ कै अधिकांश खेलाडी समेटेर सुरु भएको प्रशिक्षणमा रुपेश घाइते हुन पुगे । उनलाई लागेको थिएन चोट गम्भिर होला भनेर । उनले साफको माया मार्दै प्रशिक्षण छाड्नुको विकल्प रहेन । चोटकै कारण उनले घरेलु मैदानमा नेपालले साफ यू-१९ को उपाधि जित्दा टोलीको हिस्सा बन्न पाएनन् ।

एकातिर आफूसँगै खेलिरहेका साथिहरु लगातार सफल हुँदा उनी मैदानबाहिर बस्दा पिडा थियो नै । अर्कोतिर आफ्नो चोटको उचित उपचार नहुँदा उनमा कहिले मैदान फर्कने भने अन्यौलताले पनि सतायो । एन्फाको भर परेका उनले अन्तत आफैं उपचार गर्ने निर्णय लिए । एन्फाको आश्वासनले आजित उनले २०७२ चैत्रमा आफ्नै खर्चमा टिचिङ अस्पतालमा शल्यक्रिया गरे । देशका लागि खेलेको मान्छे आफैं उपचार गर्छु भन्दा घरमा मनाउन पनि उनलाई केहि समस्या भयो । तर एन्फाको बाटो हेरेर त्यो भन्दा पनि ढिला उपचार गर्नु उनलाई ठिक लागेन ।

‘बन्द प्रशिक्षणको समयमा लागेको चोट । प्रतियोगिता जितेर अन्य खेलाडी क्लबमा खेल्दा पनि मेरो चोटको उपचार हुन सकेन । घरमा सम्झाउन त केहि गाह्रो भयो । तर आफैं नगरी नहुने देखेपछि शल्यक्रिया गरें,’ उनले भने, ‘त्यसपछि डेढ वर्ष विश्राम र फिजियोमै बित्यो ।  खेलमा फर्कन्छु भन्ने आत्मविश्वास  थियो ।’

चोटबाट फर्केपछि रुपेशले २०७५ सालमा भएको रेलिगेसन बिनाको लिगका लागि मनाङसँग अनुबन्धित भए । लिगको पहिलो खेल दशैंअघि खेलेपछि मनाङ सिक्किम जाने कार्यक्रम थियो । गभर्नर्स गोल्डकपका लागि टोलीले झापामा प्रशिक्षण राख्यो । त्यहीं प्रशिक्षण गर्ने क्रममा रुपेश घाइते भए । त्यसपछि उनी घर फर्किए । अनुबन्धबारे पनि उनले क्लबसँग केहि कुरा गरेनन्, न क्लबले नै उनलाई सम्पर्क गर्यो ।

पछिल्लो पटक घाइते हुँदा एन्फाको साथ नपाएका रुपेशले यसपटक नयाँ नेतृत्व आएका कारण एन्फामा केहि सहयोग पाइन्छ कि भनेर प्रयास गरे । उनले सकारात्मक जवाफ पाएपछि केहि होला भन्ने आशा पलायो । तर आश्वासनबाट अगाडि उनको प्रयासमा केहि भएन । उनले सहयोगकै आशमा केहि समय काठमाडौं बसे । पछि विराटनगरमा साफ च्याम्पियनसिप हुँदा पनि एन्फा पदाधिकारीलाई भेट्न पुगे । काठमाडौं आएर यसबारे विस्तृत छलफल गर्ने उनले अर्को आश्वासन पाए, तर फेरिपनि काठमाडौं आउनु व्यर्थ भयो ।

मैदान छाडेको झन्डै ४ वर्ष भइसकेको थियो । तर मनाङसँग प्रशिक्षण गर्दा उनले आफू अझै खेल्न सक्ने बुझेका थिए । आत्मविश्वास पनि थियो । अझ यसअघि शल्यक्रिया गर्न केहि हिच्किचाएको परिवारले यसपटक आफैं भएपनि शल्यक्रिया गर्न भन्यो ।

‘ मैले त एक समय अब फुटबल बिर्सेर अगाडि बढौं भन्ने पनि सोचेको थिएँ । तर घरमा अब यत्रो त गरियो, आफैं भएपनि अन्तिम प्रयास गरौँ भन्नुभयो । त्यसपछि थप उर्जा आयो अनि काठमाडौं आएँ । यसपटक कसैको आश नराखी आफ्नै खर्चमा केएमसीमा शल्यक्रिया भयो,’ उनले भने ।

गत माघमा शल्यक्रिया गरेका रुपेश हाल गृहनगर उर्लाबारीमा आफैं फिजियोमा व्यस्त छन् । काठमाडौंबाट राष्ट्रिय टोलीका फिजियोथेरापिस्ट रहिसकेका सुरज भुसालले दिएको निर्देशन अनुसार उनी लकडाउनमा आफैं अभ्यास गरिरहेका छन् । भुसालका अनुसार उनलाई मैदानमा रिह्याब गर्न ६ महिना र पूर्ण रुपमा मैदान फर्कन ९ देखि १० महिना लाग्छ । तर लकडाउनको समयले गर्दा उनको चोट कतिको सुधार भएको भन्ने भेउ नपाउँदा केहि कठिनाई भएको भुसालले बताए ।

रुपेश भने नियमित फिजियो गरेर अब सकेसम्म चाडो मैदानमा फर्कन चाहन्छन् । आफ्नो परिवारको लागि भएपनि उनी फेरी खेल्न चाहन्छन् । यसबीचमा उनले फुटबलमा लाग्दा रोकिएको पढाइलाई भने निरन्तरता दिन पाए । सुरुमा फुटबलमा लगेर उनको करियर परिवर्तन भएको थियो । डाक्टर बन्ने लक्ष्य राखेका रुपेशले एसएलसी सकिएपछि विज्ञान संकाय रोज्दै कलेज पढें ।

उनी ११ कक्षा पढ्दै गर्दा यू-१६ टोलीको छनोटमा भिड्दै टोलीमा परेपछि पढाइमा ध्यान दिन सकेनन् । राष्ट्रिय टोलीमै खेल्ने भएपछि पढाइ भ्याउने कुरा थिएन । उनले जसोतसो पास त भए तर डाक्टर पढ्ने सपना खेलाडी बन्ने लक्ष्यअगाडी निरिह सावित भयो । घरमा पनि राष्ट्रको जर्सी लगाएर खेल्ने अवसर पाउने हुँदा रोकतोक भएन । अहिले आएर भने त्यो निर्णयबारे सोच्न बाध्य भएको रुपेश बताउँछन् ।

‘देशको लागि भनेर डाक्टर बन्ने सपन त्यागेर फुटबलमा लगियो । परिवारले पनि देशकै लागि खेल्छ भनेर साथ दियो । मैले के पाउँछु भनेर खेलमा लागेको थिइन, तर यस्तो अवस्था हुँदापनि साथ नपाउँदा दुख लाग्ने रहेछ,’ रुपेशले सुनाए, ‘ फुटबल खेलेर देशको नाम राख्छु भन्ने थियो । केहि हदसम्म सफल भएँ, तर अझै गर्नु थियो । अझै पनि आत्मविश्वास छ, हेरौं शरीरले कति साथ दिन्छ ।’

रुपेशले चोट लागेर घर फर्केपछि ब्याचलरमा भर्ना भए । बिबिएस सकेपछि हाल उनी ग्रामिण विकासमा स्नातकोत्तर गर्दैछन् । फुटबलमा फर्केर करियरनै बनाउने प्रयास त रहनेछ नै, सँगै उनले त्यसैमा भर पर्ने अवस्था भने देखेका छैनन् ।

रुपेशले अन्तिममा भने,’मेरो त परिवारको साथ थियो र अहिलेको अवस्थामा पनि आफैं उपचार गरेको छु । फुटबलकै भरमा बाच्ने खेलाडीको हालत के होला? एन्फाले यस विषयमा गम्भीरतापूर्वक सोच्न आवश्यक छ । देशको लागि केहि दिएपछि केहि नपाएपनि दुखको बेलामा साथ खोज्नु स्वभाविक हो । मैले त परेको बेलामा साथ पाइन, तर अब अरुलाई मेरो जस्तो अवस्था नआवोस । दुर्भाग्यवास आइहाले एन्फाले उचित कदम चालोस् ।’