प्रकाश तिमल्सिना, काठमाडौं

टोकियो ओलम्पिकका लागि वाइल्र्ड कार्डका लागि ७ खेलका १२ खेलाडीको सिफारिस भएको थियो । नेपाल ओलम्पिक कमिटी (एनओसी) ले गरेको त्यो सिफारिसमध्येबाट वाइल्ड कार्ड पाएर सुटिङ की कल्पना परियार र जुडोकी सोनिया भट्ट टोकियो ओलम्पिक खेल्ने तयारीमा छन् । पौडीकी गौरिका सिंह र एलेक्स शाह युनिभर्सियालिटी प्लेसबाट खेल्ने पहिले नै तय थियो । यी चार बाहेक अर्को खेलाडीले पनि टोकियो ओलम्पिकमा देशको प्रतिनिधित्व गर्दैछिन् । उनी हुन् त्रिभुवन आर्मी क्लबकी सरस्वती चौधरी ।

सिफारिस र चर्चा विनै उनी ओलम्पिक खेल्न पाउने भाग्यशाली खेलाडी बनेकी छिन् । उनले ओलम्पिक खेल्ने थाहा भएको तीन साता हुँदैछ । छनोटका रुपमा रहेको भनिएको गोपीचन्द्र पार्कीले नेपालगन्ज म्याराथन जितेसँगै टोकियो ओलम्पिकको यात्रा पक्का भएको नेपाल ओलम्पिक कमिटी (एनओसी) र नेपाल एथलेटिक्स संघले बताएका थिए ।

मंसिरमा भएको त्यो म्याराथन जितेदेखि गोपी अभ्यासमा जुटेका पनि थिए । उनले एपिएफकै प्रशिक्षक सन्तोष श्रेष्ठको निगरानीमा सक्दो अभ्यास गरेकै थिए । त्यहि क्रममा चैतमा भएको एडिडास १० किलोमिटर दौड पनि गोपीले जितेका थिए । उनले त्यति बेला भनेका थिए, हामीले योजना गरे अनुरुप नै प्रशिक्षण र प्रदर्शन भइरहेको छ ।

डेढ वर्षअघि स्वदेशमै भएको १३ औं दक्षिण एसियाली खेलकुद (साग) माध्यम दूरी ५ हजार मिटरमा स्वर्ण पदक जिते पनि त्यसपछि गोपीले आफू म्याराथनबाट ओलम्पिक खेल्ने लक्ष्य लिएका थिए । सबैले उनले सोचे जस्तै भएको थियो । तर, टोकियो ओलम्पिकको अन्तिम तयारीमा जुट्नु क्रममा एनओसी, एथलेटिक्स संघ र खेलाडीहरुको अभिभावक संस्था राष्ट्रिय खेलकुद परिषद् (राखेप) ले संयुक्त विज्ञप्ती जारी गरेर गोपीले ओलम्पिकमा भाग लिन नपाउने जानकारी प्राप्त भएको सार्वजनिक गरेका थिए ।

संयुक्त विज्ञप्तीमा भनिएको थियो एथलेटिक्सको अन्तर्राष्ट्रिय महासंघ (आइएएएफ) को प्राविधिक समितिले कोटा भन्दा बढी आवेदन परेकाले गोपीलाई सहभागी गराउन नसकेको उल्लेख थियो । तीनै पक्षले यसरी सार्वजनिक गरेको विज्ञप्तीमा धेरैले विश्वास गरेनन् । आइएएएफले दिएको समय सिमा भित्र नाम दर्ता नगरेकै कारण गोपी खेल्नबाट बाञ्चित हुनुपरेको आशंका एथलेटिक्सवृतमा हुन थाल्यो । त्यसरी नै समाचार आए पनि ।

ती संयुक्त विज्ञप्ती जारी गर्ने तीन संस्थाले त्यसको खण्डन पनि नगरेबाट पनि समयमा गोपीको नाम दर्ता नगरिएको बुझ्न अब कठिन छैन । जिम्मेवार निकायकै कारण भएको गल्तीबाट गोपीले सायद जान पाउने मौका गुमाए । गोपीको सहभागिता नहुने भएपछि आइएएएफले महिला एक समय मिटर दौडका लागि महिला खेलाडीको नाम पठाउन भनेको संयुक्त विज्ञप्तीमै उल्लेख छ । त्यसकै आधारमा सरस्वतीले ओलम्पिक खेल्ने मौका पाएकी छन् ।

सरस्वती आफैंलाई पनि यसपटक ओलम्पिक खेलिन्छ भन्ने लाग्ने ठाँउ नै थिएन । तर भयो त्यस्तै । कसैले अनुमान पनि नगरेको घटनाक्रमले सरस्वतीले टोकियो ओलम्पिकको यात्रा गर्ने भएकी छिन् । तीन साता भन्दा केहि अघिबाट उनी ओलम्पिकलाई लक्षित गरेर अभ्यास गरिरहेकी छिन् । यद्दपी आर्मीमा उनले नियमित आफ्नो अभ्यास भने गरिरहेको बताइन् ।

‘अरु खेलाडीकै जस्तो ओलम्पिक खेल्ने सपना त मेरो नि थियो नै’, सरस्वतीले हाँस्दै भनिन्, ‘तर यसैपटक खेलिएला भन्ने त सोच्ने कुरा नै भएनन नि ।’

छोटो समयको जानकारीकाबीच पनि तयारीमा उनले सन्तोष जनाइन् । ‘आर्मीमा पनि अभ्यास त गरेकै थिएन’, उनले थपिन्,‘ ओलम्पिक खेल्ने भनेपछि एक्ट्रा इनर्जी त आउने नै भयो ।’

ओलम्पिकमा उनको धेरै ठूलो सपना भने छैन । सके राष्ट्रिय कीर्तिमान भंग गर्ने नसक्ने कम्तीमा आफ्नो उत्कृष्ट समय निकाल्ने योजनामा उनी छन् । एक सय मिटर दौडमा १२:४४ सेकेन्ड उनको उत्कृष्ट समय हो । त्यसैलाई कम गर्ने उद्देश्यले उनी टोकियोमा दौडने छिन् ।

सुरुवाती दुई साता उनलाई अभ्यास गराइरहेकी पश्चिमाञ्चल क्षेत्रिय खेलकुद विकास समितिकी उपनिर्देशक इन्द्राकुमारी मल्ल पनि टोकियो ओलम्पिकमा सहभागी हुन नपाउने भएकी छिन् । जापान जानुअघि लगातार सात दिन कोरोनाको परिक्षण गराउनुपर्ने नियम छ । त्यसमा पहिलो परिक्षणमै उनको रिपोर्ट पोजेटिभ आएकोले उनको ठाँउमा गोपीका प्रशिक्षक श्रेष्ठलाई पठाउने तयारी भइरहेको एनओसीले आइतबार विज्ञप्तीमार्फत जानकारी दिइसकेको छ ।

सरस्वतीलाई नै प्रशिक्षण दिने भने मल्ललाई पोखराबाट बोलाइएको थियो । कोरोनाका दुई डोज नै खोप पूरा गरेपनि पहिलो परिक्षणमा पोजेटिभ देखिएकोले उनको यात्रा रोकिएको छ । तर, मल्लले भोली पल्ट गरिएको परिक्षणमा नेगेटिभ आएकोले घटनाक्रम शंकास्पद रहेको गुनासो गरेकी छिन् । उनले आफूमाथि कसैले नियत राखेर त्यस्तो गरिएको वा कसैले गल्ति गरेको हुन सक्ने आशंका गरेकी छिन् । सरस्वतीको टेक्निकल ट्रेनिङमा बढी ध्यान दिइएको र कम्तीमा व्यक्तिगत उत्कृष्टलाई प्रयास गरिने बताइएकी थिइन् । तर अन्तमा उनकै यात्रा रोकिएको छ ।

२४ वर्षिया सरस्वती आफ्नो नियमित अभ्यासमा थिइन् । ओलम्किपमा नाम सिफारिस भएको दुई दिन अघि मात्रै उनी गृहजिल्ला बर्दिया पुगेकी थिइन् । बिरामी आमालाई भेट्न घर गएका बेला ओलम्पिक खेल्न जानुपर्ने भयो भन्ने थाहा पाएपछि उनी काठमाडौं फर्केकी थिइन् ।

‘एकछिन त सपना हो कि जस्तो पनि भयो’, सरस्वतीले पहिलो पटक ओलम्पिक जाने खराब पाएको क्षण सम्झदै भनिन्, ‘पत्याउन पनि गाह्रो पर्यो । त्यसपछि आमाबुवालाई सुनाए । सबै जना खुसी हुनुभयो ।’

सरस्वतीले स्कुले जीवनबाटै दौड सुरु गरेकी थिइन् । गाँउका आफू भन्दा सिनियर दिदीहरु दौडेकी देखेर उनलाई पनि दौडने रहर पलाएको थियो । आरु भन्दा छिटो दौडने देखेरै विद्यालयका शिक्षकहरुले पनि हौसाउने गरेको अहिले पनि उनको दिमागमा ताजै छ । नियमित रुपमा भने उनी २०७० बाट दौडन सुरु गरेकी हुन् ।

प्रतियोगिता खेल्ने दौरानमै भेट भएका एपिएफका खेलाडीको सल्लाहमा उनी त्यहाँ पुगेकी थिइन् । एपिएफमा उनी दुई वर्ष करारमा बसिन् । २०७४ मा उनी अर्को विभागिय टोली आर्मीमा भर्ती भइन् ।

ताइवानमा भएको जुनियर च्याम्पियनसिप हुँदै सन् २०१९ मा कतारमा भएको विश्व च्याम्पियनसिप पनि उनले देशका प्रतिनिधित्व गरिन् । सागको पनि १२ औं र स्वदेशमा भएको १३ औं संस्करणमा देशका प्रतिनिधित्व गरिन् । आर्मीमा आबद्ध भएपछि खेल जीवन सहज भएको सरस्वती बताउँछिन् ।

‘एपिएफमा हुँदा हुँदै आर्मीमा भर्ती खुलेको थाहा पाए । नाम पनि निस्कियो’, उनले भनिन्, ‘त्यसपछि ढुक्क भएर दौडन पाएकी छु । आर्थिक रुपमा पनि सहज भएको छ ।’